رفتار نهادی برنامه‌ریزان در گفتمان برنامه‌ریزی شهری کلان‌شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس گروه شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

2 دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهیدبهشتی، دکترای توسعه اقتصادی و برنامه ریزی منطقه ای دانشگاه لندن

چکیده

هدف این مقاله، ارائه چارچوب انگاشتی برای درک و توضیح رفتار نهادی برنامه‌ریزان در گفتمان برنامه­ریزی شهری کلان­شهر تهران است. با دریافت فرهنگ برنامه­ریزی به مثابه­ یک سیستم فرهنگی، تصمیم­ها و داوری­های برنامه­ریزان، متاثر از چارچوب­های فردی و جمعی مشترکی است که نمایان­گر "عادت­واره" خاص خود آن­ها بوده و برنامه­ریزان به واسطه­ی آن، بَستر برنامه­ریزی را درک می­کنند. هدف این پژوهش، عمل­آوریِ نظریه­ای محتوایی و میانی به منظور درک رفتار نهادی برنامه­ریزان در تجربیات زیسته آنهاست، که بدین منظور روش "نظریه مبنایی برساخت­گرایانه" به­عنوان روش پژوهش انتخاب گشته که اساساً تمرکز آن بر اقدامات، تعاملات و فرایندهای اجتماعی برنامه­ریزان است. داده­های تحلیل عناصر ذهنی برنامه­ریزان، به­واسطه­ی روش مصاحبه­های نیمه-­ساختار­­یافته، با 28 نفر از برنامه­ریزان دارای سابقه در محیط برنامه­ریزی کلان­شهر تهران فراهم گشته و پس از انجام مراحل پیش کدگذاری اعم از گردآوری داده­ها و پیاده­سازی آن­ها­، مرحله تحلیل داده­ها و طیف­های سه­گانه کدگذاری اولیه، متمرکز و در نهایت کدگذاری نظری انجام شده است. چارچوب انگاشتی حاصل، دربردارنده­یِ ابعادی اعم از عقلانیت عملی برنامه­ریزان در چارچوب رفتارِ جزر و مدی، بقای ارزش­ها در اخلاق­شناسی عملی، منطق تناسب در برنامه­ریزی و خودآگاهی حرفه­ای برنامه­ریزان در میدان بازی نقش­ها است که در قالب الگوی بازتعریف جغرافیایِ کنشگریِ در فرهنگ برنامه­ریزی کلان­شهر تهران نِمود پیدا می­کند.   

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Institutional Behavior of Planners in the Urban Planning Discourse of Tehran Metropolis

نویسندگان [English]

  • پویا جودی 1
  • Mohammad Hosseinh Sharifzadegan 2
1 Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran
2 Department of architecture and urban planning, Shahid Beheshti university, Tehran, Iran
چکیده [English]

This paper aims to demonstrates the conceptual framework for underastanding and delineating the institutional behavior of planners in the urban planning discourse of Tehran metropolis. By perception of planning culture as a cultural system, decisions and judgements of planners are affected by both individual and collectively shared cognitive frames, represent­ing the ‘habitus’ through which planners perceive the planning context. By considering the objective of this study, which is to develop a middle-range and substantive theory that leads to achieving a better understanding of the institutional behavior of planners in their lived experiences, the constructivist grounded theory has been chosen for this research. In this research, the focus of constructivist grounded theory is on the actions, interactions and social processes of planners. In constructivist grounded theory, my approach is based on the assumption that any theoretical interpretation is an interpretive image of the universe studied, and in this study suggests the institutional behavior of planners rather than a detailed image of it. The constructivist grounded theory practice in this research has been followed in accordance with the proposed Charmaz process. The Data for analyzing of mental elements of planners by semi-structured interviews with 28 planners are provided with experience in the planning environment of Tehran metropolis and answering questions related to their lived experience in the given environment. After performing the pre-coding steps, including data collection and Transcription, the data analysis stage and triple coding spectra: initial coding, focused coding, and finally theoretical coding has been carried out. After the initial data coding process and the production of 771 codes in combination with interview memos, a focused coding process was followed for the production of subcategories. The theoretical coding as the last coding step contributes to the saturation of the central categories identified during coding, and the central phenomenon or core categories were identified. It consists of five main categories with titles: “Expression of practical judgement in the ebb and flow behavior framework”, “evolution of planner’s attitude during the planning experience”, “living of planners values in shadow of discourses”, “planners action on the base of logic of appropriateness in planning environment” and “professional consciousness of planners in the playing field of roles”. The four main categories generated during the theoretical coding field provided the emergence of the final theoretical framework and the emergence of the middle-range theory in relation to the institutional behavior of planners based on their mental rules. This research provides a constructivist theory or a "theoretical abstract understanding" of the planner's studied experiences that this research has led to my substantive theorizing of the institutional behavior of planners in their experiences of the planning environment of Tehran metropolis. The conceptual framework includes such dimensions: practical rationality of planners in the frame of ebb and flow behavior, surviving of planners values in practical ethics, planning logic of appropriateness and the professional consciousness of planners in the playing field of roles which is presented in the form of redefinition of the acting geography in the planning culture of Tehran metropolis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Institutional Behavior
  • Planners
  • Planning Culture
  • Constructivist Grounded Theory
  • Tehran Metropolis
بلیکی، ن (1392)،  طراحی پژوهش های اجتماعی، نشر نی، تهران.
بِر، و (1394)، برساخت گرایی اجتماعی، مترجم: ا. صالحی، نشر نی، تهران.
برگر، پ و لوکمان، ت (1394)، ساخت اجتماعی واقعیت: رساله ای در جامعه شناسی شناخت، مترجم: فریبرز مجیدی، شرکت و انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
بیرکس، م و میلز، ج (1393)، تحقیق مبنایی: راهنمای عمل ترجمه: س. اعرابی و ع. بانشی، دفتر پژوهش های فرهنگی، تهران.
کرسول، ج و کلارک، و (1394)، روش های پژوهش ترکیبی، مترجمان: ع. کیامنش و ج. سرایی، نشر آییژ، تهران.
فراستخواه، م (1395)، روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی-با تاکید بر نظریه برپایه (گراند تئوری)، انتشارات آگاه، تهران.
فراستخواه، م (1396)، سخنرانی در همایش «دولت و مردم در تاریخ ایران»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
مارچ، ج (1396)، درآمدی بر علم تصمیم گیری-تصمیم گیری چگونه رخ می دهد، مترجم:. ا. افشار، نشر نی، تهران.
هال، ا (1393)، بازنمایی: بازنمایی های فرهنگی و کاربست های دلالت گر، مترجم: احمد گل محمدی، نشر نی، تهران.
هیلیر، ج (1394)، سایه های قدرت- حکایت دوراندیشی برنامه ریزی کاربری اراضی، مترجم: ک. پولادی، جامعه مهندسین مشاور ایران، تهران.
Abram, S (2000), Planning the public: some comments on empirical problems for planning theory, Journal of Planning Education and Research, 19, pp.351—7.
Charmaz, K (2006), Constructing Grounded theory: A Practical Guide Through Qualitative Analysis, Sage Publication, Wiltshire.
Dale, B (2002), An Institutionalist Approach To Local Restructuring-The Case Of Four Norwegian Mining Towns, European Urban and Regional Studies, 9(1), pp.5–20.
Dear, M (2000), The Postmodern Urban Condition, Blackwell, Oxford.
De Vries, J (2015), Planning and Culture Unfolded: The Cases of Flanders and the Netherlands, European Planning Studies, 1-19. doi:10.1080/09654313.2015.1018406.
Ernste, H (2012), Framing Cultures of Spatial Planning, Planning Practice and Research, 27(1), pp. 87-101.
Friedmann, J (2005), Planning Cultures in Transition, In B. Sanyal, Comparative Planning Cultures (pp. 29-44.), Routledge, London.
Friend, J & Hickling, A (2005), Planning under Pressure the Strategic Choice Approach (3rth ed.), Elsevier Butterworth-Heinemann, Oxford.
Furst, D (2009), Planning Cultures En Route To A Better Comprehension Of Planning Process? In j. knieling, & F. othengrafen, Planning culture in europe:decoding cultural phenomena in urban and regional planning, Ashgate, Farnham.
Getimis, P (2012), Comparing Spatial Planning Systems and Planning Cultures in Europe, The Need for a Multi-scalar Approach. Planning Practice and Research, 27(1), pp.25–40.
Hajer, M (1995), The Politics of Environmental Discourse, Clarendon Press, Oxford.
Healey, P (1997), An institutionalist approach to spatial planning, In P. Healey, A. Khakee, A. Motte, & B. Needham, Making Strategic Spatial Plans (pp. 20-35), UCL Press, London.
Healey, P (2007),The new institutionalism and the transformative goals of planning, In N. Verma, Institutions and planning (pp. 61–87), Elsevier, Oxford.
Healy, P (2006), Collaborative planning: Shaping Places in Fragmented Societies (2nd ed.), Palgrave Macmillan, Hampshire.
Healey, P (2005), On The Proect Of ‘ Institutional Transformation ’ In The Planning Field : Commentary On The Contributions, Planning Theory, 4(3), pp.301-310.
Knieling , J & Othengrafen, F (2015), Planning Culture—A Concept to Explain the Evolution of Planning Policies and Processes in Europe? European Planning Studies, Vol. 23, Issue 11, pp.1-17.
Knieling, J & Othengrafen, F (2009), Planning Cultures in Europe. Decoding Cultural Phenomena in Urban and Regional Planning, Ashgate, Farnham.
Kohn, M (2000), Language, power and persuasion: toward a critique of deliberative democracy, Constellations, 7(3), pp.408–29.
Kumar , S & Pallathucheril, V (2004), Analyzing planning and design discourses, Environment and Planning B: Planning and Design, 31, pp.829-846.
Morse, J (1995), The significance of saturation, Qualitative Health Research, 5, pp.147-149.
Neuman, M (2007), How we use planning: Planning cultures and images of future, In L. D. Hopkins , & M. A. Zapata, engaging the future Forecasts, Scenarios, Plans, and Projects (pp. 155-174), MA: Lincoln Institute of Land Policy, Cambridge.
Olsen, J & March, J (2004), The logic of appropriateness, Centre for European Studies, Oslo.
Ostrom, E (1990), Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action, Cambridge University Press, New York.
Othengrafen, F (2014), The Concept of Planning Culture: Analysing How Planners Construct Practical Judgements in a Culturised Context, E-planning Research, 1, pp.1-17.
Rizzello , S & Turvani, M (2002), Subjective Diversity and Social Learning:A Cognitive Perspective for Understanding Institutional Behavior, 13, pp.197– 210.
Robson, C (1993), Real World Research, Blackell Publishers, Oxford.
Sanyal, B (2005), Comparative Planning culture, Routledge, New York.
Sharp, L & Richardson, T (2001), Reflections on Foucauldian Discourse Analysis in Planning and Environmental Policy Research, Journal of Environmental Policy & Planning, 3, pp.193–209.
Verma, N (2007), Institutions And Planning, Elsevier, Amsterdam.
Wildavsky, A (1979), Speaking Truth to Power, Little, Brown and Co, Boston.