اصطلاح‌شناسی عملکرد معماری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
در این مقاله با رهیافت اصطلاح‌شناسی و واژه‌شناسی به بررسی اصطلاحات و واژگانی پرداخته‌ایم که در تاریخ نظریه‌پردازی معماری، بر مفهوم عملکرد معماری دلالت داشته یا در شرح آن به کار رفته‌اند. بر این اساس، در بخش نخست، با رجوع به متون نظری معماری، اصطلاحات دال بر مفهوم عملکرد و نیز واژگان مرتبط با آنها به‌مثابه واژه و اصطلاح بررسی شده است. در بخش دوم، مبتنی بر یافته‌های بخش نخست، تعابیر برآمده از دلالت‌های اصطلاحات و واژگان بررسی‌شده، هم از منظر معنای لغوی و کاربرد آنها در متون نظری و هم از منظر تعبیرهای مرتبط با معماری، بررسی و مقایسه شده است. این مقایسه نشان می‌دهد که این اصطلاحات و واژگان عموماً با چهار تعبیر در معماری مرتبط بوده که تعددشان تأثیر بسیاری بر تنوع مفهومی عملکرد معماری داشته است. بنابراین، تنوع اصطلاحات و معنای آنها از یک سو و تنوع خاستگاه‌ها و تعابیر آنها از سوی دیگر نشان می‌دهد که همۀ اصطلاحات و واژگان بر یک مفهوم دقیقاً واحد دلالت ندارد. پس برای رسیدن به تعریفی روشن‌تر از مفهوم عملکرد معماری، باید به پیوندهای آن با معماری به سان یک کل اندیشید و به نظر می‌رسد که تعریف واحد از عملکرد معماری تنها در چهارچوب تعریف واحد از معماری ممکن می‌شود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Terminology of Architectural Function

نویسنده [English]

  • Afra Gharibpour
Assistant Professor, School of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran
چکیده [English]

a long time “function” has become one of the key terms widely applied in architectural theory, design, critics, history and education.  Therefore it seems it has a clear meaning and simply can be used in different fields of architectural practice, design, education and theory. Thus function is considered as the most obvious concept in architecture and its very beginning point. But even a simple review of the concept and meaning of “architectural function” in history of architectural theory reveals many complications in the meaning and designations of “function”. The concept of function in architectural theory has begun in Roman era with the introduction of “utilitas” (utility) by Vitruvius and has since been continued and in some instances replaced by other terms, mainly “commodity” and “convenience”. The term “function” was introduced to architectural theory no sooner than 18th century. In this article the author has attempted to review the terms and words indicating the concept of “architectural function” throughout the history of architectural theory along with other terms that have been used to describe them, i.e. “use”, “practicality”, “fitness for purpose” and “necessity”, in order to reach a terminological and etymological analysis of the concept. So the research can be considered as a basis for a clearer explanation of the architectural function as a fundamental term. The article has two main parts. In the first part, the related terms and words have been selected from the literature of architectural theory, and studied terminologically; i.e. in their corresponding context and etymologically, i.e. as general words. In the second part the interpretation of the terms in architectural theories are comparatively discussed. The results show that the meaning and application of these terms and words in architectural theory is related to four main interpretations of the concept of function; “Pragmatic”, “Organic”, “Mechanical” and “Systemic” interpretations. In “Pragmatic” interpretation, concept of function deals with the use of architecture in accordance with the human needs. “Organic” interpretation describes function as a natural interrelationship of all parts and the whole as an organism. In “mechanical” interpretation, concept of function deals with the interrelationship of all mechanical forces inside the architecture as a thing. Finally, the “systemic” interpretation describes function as the fitness for an end in architecture as a system. The multiplicity in number and origins of these four interpretations has played a main role in the complexity and ambiguity of the concept of function. Therefore, the meaning and concept of function is strongly related to the interpretations which are corresponded to the different and multiple theories of architecture. The study shows that the multiplicity of origins of the term “function” and its potentiality to correspond with different interpretations has been a strong reason for application of “function” as a general term. But the author has concluded that no clear explanation of the concept of architectural function is possible without a corresponding theory of architecture. So a single definition of architectural function is merely possible in the context of a single theory of architecture

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words Architecture
  • Architectural Theory
  • Function
  • Functionalism
  • Terminology

فهرست منابع

کاپُن، دیوید اسمیت (1383)، مبانی نظری معماری، ترجمۀ علی یاران، چاپ نخست، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
کالینز، پیتر (۱۳۸۷)، تاریخ تئوری معماری: دگرگونی آرمان‌ها در معماری مدرن، ترجمۀ حسین حسن‌پور، چاپ دوم، نشر قطره، تهران.
گزنوفون (۱۳۷۳)، خاطرات سقراطی، ترجمۀ محمدحسن لطفی، چاپ نخست، انتشارات خوارزمی، تهران.
ویترویوس (۱۳۸۷)، ده کتاب معماری، ترجمۀ ریما فیاض، چاپ نخست، دانشگاه هنر، معاونت پژوهشی، تهران.
Alberti, Leon Battista (1988), On the Art of Building in Ten Books, Translated by Joseph Rykwert, Neil Leach & Robert Tavernor, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts and London.
Capon, David Smith (1999), Architectural Theory: Le Corbusier’s Legacy, Vol. 2, John Wiley & Sons, London.
Capon, David Smith (1999), Architectural Theory: The Vitruvian Fallacy, Vol. 1, John Wiley & Sons, London.
Collins, Peter (1998), Changing Ideals in Modern Architecture 1750-1950, McGill-Queen's University Press, Ontario.
Coomaraswamy, Ananda K. (1977), Traditional Art and Symbolism, Princeton University Press, Princeton.
De Zurko, Edward (1957), Origins of Functionalist Theory, Columbia University Press, New York.
Forty, Adrian (2000), Words and Buildings: A Vocabulary of Modern Architecture, Thames and Hudson, London.
Kruft, Hanno-Walter (1994), A History of Architectural Theory from Vitruvius to the Present, Zwemmer, London.
Lampugnani, V.M. ed. (1989), Encyclopaedia of 20th-Century Architecture, Thames and Hudson, London.
Nesbitt, Kate (1996), Theorizing a New Agenda for Architecture: An Anthology of Architectural Theory 1965 – 1995, Princeton Architectural Press, Princeton.
Norberg-Schulz, Christian (1988), The Roots of Modern Architecture, A.D.A. Edita, Tokyo.