معماری امروز و ابهامی در باب ثابت و متغیر

نویسنده

استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در معماری امروز ما، هم در عرصه نظر معیارهای چندان ثابت و روشنی در دست نیست و هم در عرصه عمل، عواملی چون تکرار محض صورت های معماری گذشته، اصالت تمایز، شگفتی آفرینی و ابراز خودخواهانه خویش و پذیرش کثرت و تغییر محض یا ایجاد وحدت از طریق یکسان و همانند سازی و اهمیت یافتن صِرف صورت معماری بدون اعتنا به معنای آن، به این بی معیاری و نابسامانی دامان زده است. چنین است که می توان یکی از علل آشفتگی کنونی معماری را، ابهامی عمیق در چیستی امر ثابت و امر متغیر دانست. با تکیه بر جهان بینی حکمی، روشن ساختن ابهام در باب ثبات و تغییر نه از اندیشه صرف در چگونگی صورت معماری، بلکه از بازاندیشی در چیستی امر ثابت و متغیر در زندگی انسان که معماری ظرف آن است آغاز می شود تا راه را برای شناخت ثابت و متغیر در معماریِ دربرگیرنده این زندگی بگشاید. انسان ها دارای مرتبه‌ای ثابت‌اند که در پاسخ به فطرت و براساس سنت بی تغییر الهی، بی زمان و مکان است. بدین ترتیب می توان مرتبه ای برای معماری تعریف کرد که ثابت است و تحت دامنه-ای خاص می تواند در مرتبه صورت ها، متغیر و ثابت‌مدار باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Today’s architecture and ambiguity about the “constant and variable”

نویسنده [English]

  • Atefeh karbasi
چکیده [English]

The present paper first with a look to the today's architecture demonstrate that on one hand in the field of opinion in education and architecture view, there is no constant and clear standard and on the other hand what exists in the field of action, increase this disturbance and disorder. Among the solution adopted in the field of action are: imitation and repetition of traditional (past) architecture, past escaping, distinction originality, creating wonder, and expressing your own selfish in the architecture. The results of these solutions are: acceptance of change, multiplicity, and plurality or in the opposite side creating unity through integrating (fixing) the shape of architecture and importance of this aspect without paying attention to its meanings. Thus, these solutions are not only efficient in organizing the architecture but also had irreversible damages to it. This is so that we can consider the existence of deep ambiguity in the nature of «constant and variable matters» as one of the causes of nowadays disorder in architecture in our country. Awareness of this issue makes the thinking about nature and the fact of «constant and variable matters», being an essential issue. This paper seeks to demonstrate the necessity and importance of accuracy in both constant and variable matters as two main concepts in architecture; and its methods are by observing the current situation of architecture, reflecting expert’s opinions, deduction, and argument. This article first tries to show that this accuracy has been very important in both fields, and demonstrates that its absence has created lots of problems; by considering and describing current situation of architecture. On the one hand, there is no constant, same, and clear criterion in architecture view in the field of education, and in architecture criticism or competitions. In addition, most often people act as their arbitrary and their wants. On the other hand, what exists in the practical applicable architecture is a source and reason of confusion and disorder, which results in no criterion or standard. On the other hand with the aid of paper's worldview which is ruling worldview, we understand that the way of clarifying the ambiguity in the field of constant and variable is not the thought of manner of traditional architecture. Also immediacy addressing of modern, same, or different forms of architecture doesn't work. The solution to the problem begins with thinking about the nature of constant and variable matters in the human life and since the architecture is the body of life, the importance, and the relevance to human life is important to help understanding the constant and variable matters in this life architecture. Thinking about the nature of life with the view of ruling worldview shows that all humans have constant order that in reliance to «temperament» and based on God's unchanging «tradition», is without time and space. So we can define an order for the architecture in response to humans «temperament» and based on the real meanings of objects in the universe is constant. This architecture can be variable and constant under a certain domain in the order of forms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Constant
  • God's Tradition
  • temperament
  • Today’s Architecture
  • Variable
قرآن کریم، ترجمه استاد محمد مهدی فولادوند. آرنهایم، رودولف(1382)، پویه شناسی صور معماری ، ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، سمت و فرهنگستان هنر، تهران.
افلاطون(1357)، دوره آثار افلاطون، جلد ششم (پارمنیدس، فیلبس، تیمائوس،کریتیاس، نامه ها)، ترجمه محمد حسن لطفی ، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، تهران.
الحسینی الهمدانی، سید محمد باقر(1404 هجری قمری)، انوار درخشان در تفسیر قرآن، چاپ اول،کتابفروشی لطفی، تهران.
انوری، حسن (به سرپرستی)(1381)، فرهنگ بزرگ سخن، انتشارات سخن، تهران.
ایناتی، شمس(1383)، ابن سینا، ترجمه دکتر مهدی قوام صفری، تاریخ فلسفه اسلامی، جلد اول، زیر نظر سید حسین نصر و الیور لیمن، ترجمه جمعی از استادان فلسفه، چاپ اول، تهران، حکمت، صص 399 ـ 424 .
بلیک، پیتر(1377)، پیشگامان معماری نوین (لوکوربوزیه، میس وان دروئه، رایت)، ترجمه دکتر محمد حسن افضلی نژاد، تالار کتاب، تهران. جعفری، علامه محمد تقی (1386)، زیبایی وهنر از دیدگاه اسلام، چاپ پنجم، موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، تهران.
جنکز، چارلز (1375)، پست مدرنیسم چیست؟، ترجمه فرهاد مرتضایی، چاپ دوم، مرندیز،گناباد.
جنکز، چارلز(1374)، مرگ برای تولدی دیگر، ترجمه فرزانه طاهری، آبادی، سال چهارم، شماره 16، بهار 1374، صص 46 – 55 .
چرمایف، سرج و الکساندر، کریستوفر(1376)، عرصه های زندگی جمعی و زندگی خصوصی: به جانب یک معماری انسانی، ترجمه دکتر منوچهر مزینی، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
حجت، عیسی(1383)، آموزش خلاق ـ تجربه 1381، هنرهای زیبا، شماره 18، تابستان 1383، صص5 – 36 .
حجت، عیسی(1389)، مشق معماری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
حجت، مهدی (1374)، میراث فرهنگی، آبادی، سال پنجم، شماره 19، زمستان 1374، صص50 – 57 .
حجت، مهدی(1385)، بیان معماری، مجموعه گفتارهای اولین و دومین همایش هم اندیشی مباحث معماری، موزه حمام علیقلی آقا، به کوشش وحید قاسمی، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، اصفهان.
حجت، مهدی(1389)، درس گفتارها (ارائه شده در دروس مبانی نظری معماری و ...، دانشگاه تهران و دانشگاه هنر اصفهان در فاصله سالهای 1382 ـ 1389 به قلم نگارنده). حسن زاده آملی، علامه حسن(1386)، صد کلمه در معرفت نفس، چاپ دوم، نشر الف. لام. میم، قم. حسن زاده آملی ، علامه حسن(1375)، گشتی در حرکت، چاپ اول، مرکز نشر فرهنگی رجا، تهران.
داعی الاسلام، سید محمد(1362)، فرهنگ نظام (فارسی به فارسی) با ریشه شناسی و تلفظ واژه ها با خط اوستایی، چاپ دوم، دانش، تهران.
دوکسیادس، کنستانتین ا. (بی تاریخ)، معماری مرحله تحول، ترجمه محمود رازجویان، انتشارات دانشگاه ملی ایران، تهران.
دهخدا، علی اکبر، واژه نامه جامع دهخدا (لوح فشرده) ،موسسه لغتنامه دهخدا، روایت سوم، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران.
رفیعی(حسینی) قزوینی، آیت اله حاج سید ابوالحسن (1340)، شرح حال صدر المتالهین شیرازی و سخنی در حرکت جوهریه، یادنامه ملاصدرا (به مناسبت چهارصدمین سال تولد حکیم عالیقدر صدرالدین شیرازی) تهران، دانشگاه تهران، صص 1 تا 14 .
سالینگروس، نیکوس اِی(1387)، یک نظریه معماری، ترجمه سعید زرین مهر و زهیر متکی، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران.
شایگان، داریوش(1383)، بت های ذهنی و خاطره ازلی، موسسه انتشارات امیرکبیر، تهران.
شایگان، داریوش(1387)، زیر آسمانهای جهان (گفت و گوی داریوش شایگان با رامین جهانبگلو)، ترجمه نازی عظیما، چاپ پنجم، نشر و پژوهش فرزان روز، تهران.
شریعت زاده ، یوسف(1374)، اعتدال میان سنت و نوآوری، آبادی، سال پنجم، شماره 19، زمستان 1374، صص 64 – 67 .
شوان، فریتیوف (1383)، اصول و معیارهای هنر، هنر و معنویت (مجموعه مقالاتی در زمینه حکمت هنر)، گردآورنده و مترجم: انشاء اله رحمتی، چاپ اول، فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، تهران، صص 105 تا 154 .
طباطبایی، علامه سید محمد حسین(1374)، تفسیر المیزان(ترجمه) ، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، چاپ پنجم، دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم.
طیّب، آیت اله سید عبد الحسین( 1378)، تفسیر اطیب البیان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، انتشارات اسلام، تهران.
کرباسی، عاطفه(1389)، ثابت و متغیر در معماری، پایان نامه دکتری معماری، به راهنمایی دکتر هادی ندیمی و مشاوره دکتر غلامرضا اعوانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
گنون، رنه(1384)، سیطره کمّیّت و علائم آخر زمان، ترجمه دکتر علیمحمد کاردان، چاپ سوم، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
گنون، رنه(1374 ب)، معانی رمز صلیب (تحقیقی در فن معارف تطبیقی)، ترجمه بابک عالیخانی، چاپ اول، سروش، تهران.
گیدیون، زیگفرید(1381)، فضا، زمان و معماری، رشد یک سنت جدید، ترجمه منوچهر مزینی، چاپ پنجم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
معمار(1388)، گزارش(معیارهای داوران جایزه معمار 88)، معمار، جلد 58 ، آذر و دی 1388، صص3 و 4 .
آبادی(1374)، معماری ایرانی در سخن چهار نسل از معماران صاحبنظر، آبادی، سال پنجم، شماره 19، زمستان 1374، صص4 – 45 . مطهری، استاد مرتضی(1388)، انسان کامل، چاپ چهل و چهارم، صدرا، قم.
مصلح، جواد(1353)، فلسفه عالی یا حکمت صدرالمتالهین (تلخیص و ترجمه قسمت امور عامه و الهیات) کتاب اسفار، جلد 1 و 2 ، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
نصر، سید حسین(1385)، معرفت و معنویت، ترجمه انشا الله رحمتی، دفتر پژوهش و نشر سهروردی، چاپ سوم، تهران.
نوربرگ ـ شولتز، کریستین(1387 الف)، معماری: حضور، زبان و مکان، چاپ دوم، ترجمه علیرضا سید احمدیان، نیلوفر، تهران.
نوربرگ ـ شولتز، کریستین(1387ب)، مفهوم سکونت (به سوی معماری تمثیلی)، ترجمه محمود امیر یار احمدی، چاپ سوم، آگه، تهران. نوربرگ ـ شولتز، کریستین(1388)، روح مکان (به سوی پدیدار شناسی معماری)، ترجمه محمدرضا شیرازی، رخداد نو، تهران.
Conrads , Ulrich (1964) / Programs and Manifestoes on 20 th – century Architecture / MIT Press / Cambridge ,Massachusetts.
Norberg – Schulz (1980), Christian / genius Loci , Towards a phenomenology of architecture, Rizzoli/ New York.