شناسایی عوامل موثر بر ارزیابی محیط زیستی ساختمان در مجموعه‌ مسکونی با بهره‌گیری از ابزارهای موجود ارزیابی عملکرد بنا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، مرکز آموزش عالی فیروزآباد، فیروزآباد، فارس، ایران.

2 استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس،‌تهران،‌ایران

3 دانشیار گروه معماری،‌دانشکده هنر و معماری،‌دانشگاه تربیت مدرس،‌تهران،‌ایران

چکیده

مقاله حاضر به دنبال تبیین عوامل موثر بر بهبود شرایط زیستی مجموعه‌های مسکونی، با اتکا بر ادبیات جهانی موضوع است. در این راه، با تجزیه‌وتحلیل مسائل و موضوعات در ادبیات موضوع و بررسی هشت سیستم ارزیابی عملکرد ساختمان با موضوع مرتبط، شاخص‌های تحقیق استنتاج گردید. در تدوین آنها در مجموعه‌های مسکونی، از سیستم‌هایی استفاده شده که با موضوع ساختمان‌های مسکونی شکل گرفته‌اند. سپس از مصاحبه نیمه‌ساختار یافته با صاحبنظران، چارچوب نظری تحقیق شکل گرفت. این چارچوب، نگارندگان را در سنجش ارتباط متغیرهای پژوهش با شرایط ساخت‌وساز کشور، تدوین فرضیه‌ها و اعتبارسنجی چارچوب نظری رهنمون ساخت. آزمون فرضیه‌ها با روش تحلیل عاملی تاییدی و مدلسازی معادلات ساختاری از طریق پیمایش با ابزار پرسش‌نامه انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای هم‌افزایی ذینفعان در برنامه‌ معماری، کارآمدی، سکونت‌پذیری محیط، ماندگاری و عملکرد محیط زیستی در ارزیابی محیط زیستی ساختمان مورد توجه است. هم‌افزایی ذینفعان در برنامه‌ معماری، مهمترین عامل موثر بر عملکرد محیط زیستی مطالعه موردی تحقیق است. عوامل سه‌گانه کارآمدی، سکونت‌پذیری محیط و ماندگاری نیز در ارتقای این عملکرد، ایفای نقش می‌کند. دستاورد تحقیق، ارائه عوامل ارتقای ابعاد زیستی محیط مجموعه مسکونی است و در توسعه ابزارهای ارزیابی و تبیین راهبردها و اقدامات می‌توان از این پژوهش بهره‌ برد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Factors of Environmental Assessment of Buildings in Residential Complexes, Using the Existing Building Performance Assessment Tools

نویسندگان [English]

  • M.Ali Nemati 1
  • Mohammad Reza Bemanian 2
  • Mojtaba Ansari 3
1 Department of Architecture, Firouzabad Institute of Higher Education, Firouzabad, Fars, Iran.
2 Professor, Department of Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Development of a relationship between nature and human needs can be found on literature of environmental performance assessment systems. The purpose of these systems is directed towards environmentally sensitive buildings. However, It should be noted that implementation of such tools in explaining the environmental goals of every ecological systems has been challenging so far. Checklist-based approach to environmental issues regardless of differences in economic, social, technological, environmental and institutional conditions of each region would not play a constructive role in this field.
The current study seeks to explain factors of enhancing environmental conditions in residential complexes, relying on literature reviews and scholars views in Iran. In this way, measurements, approaches and criteria of eight building performance assessment systems in relation to subject of the study have been analyzed. According to the focus of the research on residential complexes, research and systems on the issue of residential buildings was selected. In cases of Inaccessibility to the system, the authors analyzed them in accordance with other relevant studies and secondary sources of information and measures. In these cases comparative studies of more than one source have been employed. Based on information obtained from literature review, interviews were conducted with scholars to deduce determining environmental factors of construction on residential complexes in Iran. After introducing purposes of the study and areas of queries, the interviewees presented scope, trends and emphasis in a non-directive approach. Then, in second interviews using semi-structured methods, a basis for developing and modifying parameters and components of the research was provided.
By qualitative content analysis of interviews and literature review, theoretical framework and research hypotheses were formulated. The theoretical framework led the authors measure the relationship between latent and apparent variables of the study. Hypotheses are: 1) Factor of Stakeholders’ Synergy in Program is the main cause of enhancing Environmental Performance of buildings. 2) Factor of stakeholders’ synergy in program with mediation of Efficiency, Habitability and Durability affects Environmental Performance of buildings. 3) There are statistically significant relationship among mediators of Efficiency, Habitability and Durability.
The research has been in the field of correlation methods on quantitative survey. Forming the theoretical framework and hypotheses, the research instrument (questionnaire) and the population were formulated. The first group of 15 consulting engineers company was selected according to the programming and design of residential complexes having related experience of the subject. The second group of researchers was in master or doctoral programs at universities of Tehran with related field of research.
Enhancing environmental performance of buildings as the scope of assessment is a function of stakeholders synergy in architectural program, performance of buildings (contains variables of manufacturing efficiency, operational efficiency, cost feedback and performance feedback (, habitability of environment (contains variables of indoor environmental comfort, accessibility and sociability of outdoor spaces) and durability of buildings (contains variables of building maintenance, adaptation and improvement of the surrounding environment). Experimental results showed that there is a causal relationship between concepts of the theoretical framework, (hypothesis).

کلیدواژه‌ها [English]

  • environment
  • Sustainable building
  • Building performance assessment
  • residential complex
آذر، عادل؛ غلامزاده، رسول و قنواتی، مهدی (1391)، مدلسازی مسیری ساختاری در مدیریت، کاربرد نرم‌افزار SmartPLS، انتشارات نگاه دانش، تهران.
اکرمی، غلامرضا و دامیار، سجاد، (1396)، رویکردی نو به معماری بومی در رابطه ساختاری آن با معماری پایدار، هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، دوره 21، شماره 1، صص 29-39.
ایرانمنش،‌ محسن و خواجه‌پور، ‌الهام (1393)، آموزش معماری پایدار یا آموزش پایدار معماری، هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره 19، شماره 1، صص 83-92.
جهانبخش، حیدر (1389)، تدوین الگوی برنامه­دهی و روش­شناسی طراحی معماری پایدار در ایران، رساله دکتری معماری. دانشگاه علم و صنعت ایران.
داوری، علی و رضازاده، آرش (1395)، مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران، تهران.
ضرغامی، اسماعیل (1389)، اصول پایداری اجتماعی مجتمع های مسکونی، رساله دکتری معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران.
کامل‌نیا، حامد (1387)، معماری و الگووارههای طراحی جمعی، رساله دکتری معماری، دانشگاه تهران.
کلانتری خلیل آباد، حسین؛ کاظمی، سید محمد؛ حیدری، علی اکبر؛ طباطباییان، مریم و حقی، مهدی (۱۳۹۵)، فناوری های بومی و معماری همساز با اقلیم، نقش جهان، دوره ۶، شماره ۱، صص ۶۵-۷۹.
مفیدی شمیرانی، مجید و مضطرزاده، حامد (1393)، تدوین معیارهای ساختار محلات شهری پایدار، باغ نظر، دوره 11، شماره 29، صص 59-70.
Bakar, A. A; Osman, M. M; Bachok, S & Ibrahim, M (2015), An Exploratory Review: Human Interdependence with Environment, In Asia Pacific International Conference on Environment-Behaviour Studies, ???????????
Barclay, D; Higgins, C & Thompson, R (1995), The partial least squares (PLS) approach to causal modeling: Personal computer adoption and use as an illustration Technology studies, Special Issue on Research Methodology, Vol. 2, No. 2, 1995, pp. 285-309.
Ding, Grace K C (2008), Sustainable construction: The role of environmental assessment tools, Journal of Environmental Management, 86(3), pp.451–464.
Du Plessis, Chrisna (2005), Action for sustainability: Preparing an African plan for sustainable building and construction, Building Research & Information, 33(5): 405-415.
Gan, X; Fernandez, I. C; Guo, J; Wilson, M; Zhao, Y; Zhou, B & Wu, J (2017), When to use what: Methods for weighting and aggregating sustainability indicators, Ecological Indicators, 81, pp.491-502.
Haapio, Appu and Viitaniemi, Pertti (2008), A critical review of building environmental assessment tools, Environmental Impact Assessment Review, 28(7), pp.469–482.
He, B; Han, Y; Zhao, L & Shen, L (2017), A Comparison Study on the Green Building Performance Assessment Tools for Promoting Sustainable Construction, In Proceedings of the 20th International Symposium on Advancement of Construction Management and Real Estate, Springer Singapore, 1169-1184.
Li, Z; Han, Y & Xu, P (2014), Methods for benchmarking building energy consumption against its past or intended performance: An overview, Applied Energy, 124, pp.325-334.
Schweber, L & Haroglu, H (2014), Comparing the fit between BREEAM assessment and design processes, Building Research & Information, 42(3), pp.300-317.
Shari, Z & Soebarto, V (2015), Comparative Review of Existing Building Performance Assessment Systems: Appropriateness for the Context of Emerging/Developing Countries. ALAM CIPTA, International Journal of Sustainable Tropical Design Research and Practice, 8(1), pp.1-12.
Wong, S. C & Abe, N (2014), Stakeholders' perspectives of a building environmental assessment method: The case of CASBEE, Building and Environment, 82, pp.502-516.
Zabihi, Hossein; Farah Habib, and Leila Mirsaeedie (2012), Sustainability assessment criteria for building systems in Iran, Middle-East Journal of Scientific Research, Vol. 11, No. 10, pp.1346-1351.
Zuo, J & Zhao, Z. Y (2014), Green building research–current status and future agenda: A review, Renewable and sustainable energy reviews30, 271-281.