تاریخ ذهنیت عامه عاملی تاثیرگذار بر کیفیت مسکن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

2 ،گروه معماری، دانشکده معماری و شرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

چکیده

امروزه جدایی میان ذهنیت ساکنین و بناها تنزل کیفیت در محیط‌های مسکونی را به دنبال داشته‌است. این نوشتار با این پیش فرض که تاریخ ذهنیت عامه می‌تواند عاملی تاثیرگذار در کیفیت مسکن باشد، در پی پاسخگویی به این سوال است که تاریخ ذهنیت عامه مسکن در زمان حال در مقایسه با زمان گذشته در شهر زنجان چه تغییراتی داشته‌است؟ در این راستا با مرور مبانی نظری در حوزه تاریخ ذهنیت سه مولفه بازنمایی، ساختار و هویت به عنوان عناصر شکل‌دهنده این موضوع شناسایی گردید. سپس در گام دوم به کمک تحلیل محتوای مصاحبه ها اقدام به استخراج مقوله‌های اصلی تاریخ ذهنیت عامه ساکنان خانه‌های قدیمی و جدید در شهر زنجان در خصوص مسکن نمودیم. جهت پایایی پژوهش نیز مقولات مستخرج را در طی پژوهشی کمی در جامعه وسیع تر به آزمون گذاشتیم. نتایج حاکی از آن است که ذهنیت عامه ساکنین مسکن‌های امروزی زنجان رو به سوی زیبایی صرفا بصری و مصرف‌گرایی دارد؛ این در حالی است که ذهنیت گذشته ساکنین شهر زنجان در خصوص کیفیت مسکن عمل‌گرا، دارای روایی و جامعه‌گرا بوده و اعتبار، شان و هویت را در اولویت قرار می دهد. دستاورد نهایی تحقیق با توجه به ذات پویای فرهنگ، تغییر در نگرش‌ها است که قطعا عاملی تاثیرگذار بر کیفیت محیط می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The history of public mentalities as an influential factor on the quality of housing

نویسندگان [English]

  • minou gharehbaglou 1
  • Solmaz Roohifar 2
1 architecture & urbanisim faculty, Tabriz Islamic art university
2 architecture group, Architecture and Urbanism Faculty, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Today, there is a separation between the mentality of residents and buildings in the quality of residential constructions. This is due to factors such as the rise of modernity, the increasing population and urbanization along with the complexity of the relationship between the employer, the designer, and the user, the development of singularity, and quantity-oriented approach to residential environments. The history of public mentalities through the use of memory tool is a kind of interface between our subjectivities and their representations in the residential environments. This representation sometimes monitors the problem of meaning and sometimes reveals an identity or structure and thus influences all three dimensions of the quality of residential environments including micro, medium, and macro scale. At a micro scale, internal relations among residential units, at a medium scale, neighborhood relations among units and at a macro scale, relations between a complex and city are considered. By this assumption, this research seeks to answer the following question: What has changed the history of popular housing in the present time compared to the past in Zanjan? To this end, interviews were initially conducted with two groups of residents of new apartments and those living traditional and old constructions. Then, by analyzing the content, the main categories regarding the history of public mentalities were extracted from both groups. To test the reliability and generalizability of the categories to Zanjan, we tested them through a quantitative study. The results of the research indicate that the identity layer in all three scales of modern apartments is weak compared to old ones and therefore, today's mindset about the quality of housing is an individualistic and introverted subjectivity. However, in traditional houses, communication with other residents of the neighborhood and the city is always prioritized. This leads to the formation of a collective mentality. On the other hand, today, the physical, functional, and visual perspicacity of the interior spaces and houses receives top priority. Therefore, the history of today's mentality is somewhat more in the face of visualization, consumerism, and aesthetics (from a purely visual point of view) than it was in the past. Also, due to the weakening of today's houses, the importance of religion has diminished whilst the ancient houses were based on faith and religion, and portrayed a story of priority for credibility and pragmatism. Nowadays, environmental designers, planners, architects, etc., have to make the necessary assessments and implement them based on the findings of the research and take advantage of these rich traditional architectural teachings to find solutions to the problem. It is clear that the solution to this problem, in addition to the need for a change in the physical patterns, requires discussion of culture and change in the way of history and the history of public mentality. Thus, it is hoped that the path could be redirected while referring to the fundamental categories of human needs in the public domain in the sense of habitation in an interactive pattern of behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality
  • habitation
  • History of public mentalities
  • Memory
  • Zanjan City
برک، پیتر (1389)، تاریخ فرهنگی چیست؟، ترجمه نعمت الله فاضلی و مرتضی قلیچ، انتشارات پژوهشکده تاریخ اسلام، تهران.
 برگر، پبیتر؛ برگر، بریجیت (1394)، ذهن بی خانمان (نوسازی و آگاهی)، ترجمه محمد ساوجی، نشر نی، تهران.
 پوردیهیمی، شهرام (1394)، منظر انسانی در محیط مسکونی، نشر آرمانشهر، تهران.
 تابان، محسن؛ پورجعفر، محمدرضا؛ پورمند، حسنعلی (1391)، هویت و مکان؛ رویکردی پدیدارشناسانه، هویت شهر، شماره 10، صص 90 – 79.
 تامپسون، ادوارد پالمر (1396)، تکوین طبقه کارگر در انگلستان، ترجمه محمد مالجو، انتشارات آگاه، تهران.
 جعفری نجف آبادی، عاطفه؛ مهدوی پور، حسین (1392)، نقش تکنولوژی های بومی در کیفیت فضاهای مسکونی، مسکن و محیط روستا، شماره 141، صص 68 – 51.
  ذکایی، محمد سعید(1390)، مطالعات فرهنگی و مطالعات حافظه، نشریه مطالعات اجتماعی ایران، دوره ۵، شماره ۳، صص ۷۲ - ۹۶
 راپاپورت، آموس (1388)، انسان شناسی مسکن، ترجمه خسرو افضلیان، انتشارات حرفه هنرمند، تهران.
 سولسو، رابرت (1381)، روانشناسی شناختی، ترجمه فرهاد ماهر، انتشارات رشد، تهران.
 سیدمن، اروینک (1395)، مصاحبه به عنوان یک روش پژوهش کیفی؛ راهنمای پژوهشگران علوم تربیتی، اجتماعی و انسانی، ترجمه علی کوشا زاده، علیرضا جابری و سارا حسینی ارانی، انتشارات مهکامه، تهران.
 شارتیه، روژه (1377)، تاریخ فرهنگی؛ رابطه فلسفه و تاریخ، ترجمه حسین علی نوذری، تاریخ معاصر ایران، شماره 6، صص 130 – 101.
 شایگان، داریوش (1395)، در جستجوی فضاهای گم شده، نشر فرهنگ معاصر، تهران.
 عادل مهربان، مرضیه (1394)، مروری بر تحلیل محتوای کیفی و کاربرد آن در پژوهش، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان، اصفهان.
 عاملی، سعیدرضا (1390)، مطالعات جهانی شدن: دو فضایی شدن ها و دو جهانی شدن ها، انتشارات سمت، تهران.
 عاملی، سید سعیدرضا؛ اخوان، منیژه(1391). بازنمایی عناصر هویت بخش در سفرنامه ها (مطالعه مقایسه ای تهران و شهرستان های استان تهران)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شماره 4، صص 100 – 75.
 عینی فر، علیرضا (1379)، عوامل انسانی – محیطی موثر در طراحی مجموعه های مسکونی، هنرهای زیبا، شماره 8، صص 118 – 109.
 فاضلی، نعمت الله (1393)، تاریخ فرهنگی ایران مدرن، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
 فکوهی، ناصر (1383)، انسان شناسی شهری، نشر نی، تهران.
 قیومی بیدهندی، مهرداد (1390)، گفتارهایی در مبانی و تاریخ معماری و هنر، انتشارت علمی و فرهنگی، تهران.
 قیومی بیدهندی، مهرداد؛ شمس، امید (1391)، درآمدی بر تاریخ ذهنیت عامه در معماری ایران، مطالعات معماری ایران، شماره 2، صص 25 – 5.
 گروت، لیندا؛ وانگ، دیوید (1386)، روش های تحقیق در معماری، ترجمه علیرضا عینی فر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
 گلیجانی مقدم، نسرین(1384)، تاریخ شناسی معماری ایران، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
 لنگ، جان (1383)، آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمه علیرضا عینی فر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
 لینچ، کوین (1376)، تئوری شکل خوب شهر، ترجمه سید حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
 مناف زاده، علیرضا (1369)، ذهنیت و تاریخ، ایران نامه، شماره 32، صص 588 – 567.
 ون پل، ریک (1390)، رویکردها و روش های سنجش کیفیت محیط مسکونی شهری، ترجمه مجتبی رفیعیان و جمشید مولودی، انتشارات آذرخش، تهران.
 هال، جان (1389)، تاریخ فرهنگی، ترجمه عباس احمدوند، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 144، صص 26 – 24.
 Ankersmit, F. R (1994), History & Tropology, The Rise & Fall of Metaphor, University of California Press, Berkeley.
 Assmann, J (2008), Communicative and Cultural Memory, In A. Erll, A. Nunning (Ed) Cultural Memory Studies, Walter De Gruyter, Berlin.
 Burke, P (1986), Strengths & Weaknesses of the History of Mentalities, History of European Ideas, Vol 7, No 5, pp. 439 – 451.
 Burke, P (1998), Mentalities. In A Global Encyclopedia of Historical Writing: K – Z, ed. D. R. Woolf. Taylor & Francis.
 Certeau, M (1984), The Practice of Everyday Life, University of California Press, Berkely.
 Clark, J, Kearns, A (2012), Housing Improvements, Perceived Housing Quality and Psychosocial Benefits From the Home, Housing Studies, Vol 27, No 7, pp. 915 – 939.
 Crosby, P. B (1980), Quality Is Free: The Art of Making Quality Certain, Mentor, New York.
 Gifford, R (1997), Environmental Psychology: Principles and Practice, University of California Press, Berkeley.
 Gruyter, W (2008), Cultural Memory Studies, Media & Cultural Memory: An International & Interdisciplinary Handbook, In A. Erll, A. Nunning (Ed), New York.
 Hutton, P. H (1981), The History of Mentalities: The New Map of Cultural History, History and Theory, Vol 20, No 3, pp. 237 – 259.
 Hutton, P. H (1999), Mentalities, History of. In Encyclopedia of Historians & Historical Writing, ed. Kelly Boyd. Fitzroy Dearborn.
 Juran, J. M (1989), Juran on Leadership for Quality: An Executive Handbook, Free Press, New York.
 Kesalkheh, S, Dadashpoor, H (2012), Assessment Residential Environmental Quality of Traditional and New Neighborhoods, in a Rapid Grown City , New and Traditional Residential Environments 48th ISOCARP Congress, Tehran.
 Ladurie, E. B, Daedalus. S. R (1977), Recent Historical Discoveries, Discoveries & Interpretations: Studies In Contemporary Scholarship, No 4, pp. 141 – 155.
 Lansing, J. B, Marans, R.W (1969), Evaluation of Neighborhood, Journal of the American Institute of Planners, No 35, pp. 195 – 199.
 Montgomery, D .C (2005), Introduction to Statistical Quality Control, John Wiley & Sons Inc, Printed in the USA, Arizona state university.
 Nasar, J (1994), Urban Design Aesthetics – The Evaluative Qualities of Building Exterior, Environment & Behavior, No 26, Pp. 377 - 401.
 Olson, Eric T (2002), Personal Identity,  in The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta, ed. URL= http://plato. stanford.edu/archives / fall2002/ entries/ identity-personal /. 2002
 Porteous, J. D (1971), Design With People: The Quality of the Urban Environment, City Planning, No 2, pp. 155 – 178.
 Rao, R. P. N (2003), Attention, Models of. In L. Nadel (Ed), Encyclopedia of Cognitive Science, Nature Publishing Group, London, pp. 231 – 237.
 Rossi, A (1982), Architecture of the City, MIT Press, Cambridge.
 Taguchi, T (2006), Welsh Nationalism and Cultural Identity, Journal of Culture and Information Science, 1 (1), pp.1-7.
 Vezzoni, C (2007), Components of National Identity, University of Milan, Milan.
 Wright, P. D (2003), A Theoretical Overview of Memory and Conflict in Cairns, Ed & Roe, Michael D, The Role of Memory in Ethnic Conflict, Palgrave, pp. 9 – 35.