تحلیل چالش‌های تصمیم‌گیری اخلاقی مدیران شهری در طرح‌های توسعه شهری؛ مورد مطالعاتی: طرح جامع اراضی عباس‌آباد تهران (مصوب سال 1384)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مدیران شهری در برابر معضلات پیچیده و فراگیر اخلاقی عرصه شهرسازی، نیازمند مدل‌های اخلاقی کاربردی هستند که هم رفتار آنان و هم نظام ارزشی مدیریت شهری را هدایت و کنترل نماید. پژوهش حاضر به ارائه چارچوب تصمیم‌گیری اخلاقی مدیران شهری و تحلیل چالش‌های تحقق آن در طرح جامع اراضی عباس‌آباد تهران (مصوب 1384) با استفاده از روش تحقیق تلفیقی (کمی و کیفی) پرداخته است. در بخش کمی، از آزمون‌های آماری ناپارامتریک برای تحلیل پرسشنامه از 23 نفر از متخصصان و صاحب‌نظران و در بخش کیفی، از تحلیل محتوای هدایت‌شده برای سؤالات باز پرسشنامه، اسناد و قوانین استفاده شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد هر چه فرایندهای طرح، از تهیه به اجرا پیش می‌رود، از زمینه‌های اخلاقی دورتر می‌شوند و این اختلاف، در فرایند اجرا مشهودتر است. همچنین در فرایند اجرای طرح، هر چه رویه‌های تصمیم‌گیری از شناخت مسائل اخلاقی به‌سوی اجرای گزینه‌های اخلاقی پیش می‌رود، مطلوبیت آن کمتر می‌شود. مهم‌ترین چالش‌ها و دلایل این نتایج را می‌توان در اتکا به تأثیرات عوامل فردی در برابر ناکارآمدی نظام مدیریت یکپارچه اراضی، ضعف قوانین در تعیین ماهیت مدیریت واحد اراضی، تعارضات منافع بازیگران گوناگون، فشارهای بیرونی در برابر رعایت اصول اخلاقی و عدم توازن تأمین منافع اختصاصی و عمومی، جست‌وجو نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Challenges of Urban Managers' Ethical Decision-Making in Urban Development Plans; Case Study: Comprehensive Plan of Abasabad Area, Tehran (2005)

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Kazemian 1
  • Hossein Bahrainy 2
  • Mehdi Hosseini Dehaghani 2
1 Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 School of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Studying the failure and ineffectiveness of urban development plans in Iran has been considered by many researchers. In the meantime, the decisions of urban managers cannot be denied in strengthening these challenges. If we look closer to the matter of them, it seems that "ethics" is a point that is sometimes not explained properly or is sometimes forgotten. At the same time, the shortage of models and codified ethical principles allows each person to take action that is perhaps the best in his view but is not ethically optimal. So this research aimed to offer an ethical decision-making framework for urban managers in developing plans. The framework divided the ethical decision-making to procedural and substantive approaches. The substantive-oriented approach is focused on analyzing the context and procedural approach is focused on the ethical decision-making process. To study this framework, "Comprehensive Plan of Abasbad Lands (ratified in 2005)" was chosen as a case study and its processes, from procurement to implementation, were analyzed by the substantive view. Due to the emphasis of study on the role of urban managers, its implementation process also was analyzed from the procedural approach viewpoint.
The research method is mixed-method; in other words, both quantitative and qualitative methods were used. The research method was simultaneous type that it carries out qualitative and quantitive methods simultaneously and both with the same purpose. In fact, the common goal of both methods has been a response to the single theoretical framework. In quantitative part, survey and questionnaire were used for data collection. The Directed content analysis method has been used in qualitative part to analyze the open questions of the questionnaire, documents, laws, etc. To achieve valid results of statistical sampling, the snowball technique was used. The study population included all experts, scholars and urban managers dealing with the plan and total of 23 questionnaires were received. Quantitative data analysis used nonparametric statistics, such as Friedman test, Wilcoxon signed-rank test and Kruskal-Wallis test.
Substantive analysis of ethical decision-making in the processes of procurement to implement plan shows that as the process moves from procurement into the implement, it gets farther from ethical content and this difference is more pronounced for the project implementation. For the procedural dimension of ethical decision-making that particularly addresses the implementation of the project, it was shown that as procedures get closer to ethical decision implementation, its desirability is reduced. The results lead to the analysis of challenges that urban managers are facing. Some of the main challenges of ethical decision-making in preparation and approval processes can be stated in the ineffectiveness of the urban management system and the impact of individual factors. Also, challenges facing the implementation process include duality in the nature of land management, external pressure against the ethics and imbalance to provide both private and public interests. Another notable result of this study is a high convergence of responders and lack of impact of their personal positions, which leads to higher reliability of the overall results of the study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethical Urban Management
  • Ethical Decision-Making Framework
  • Challenges of Ethical Decision-Making
  • Urban Development Plans
  • Abasabd (Tehran)
ابطحی، حسین (1383)، مدیریت منابع انسانی، چاپ سوم، مؤسسه تحقیقات و آموزش مدیریت، کرج.
امیرشاهی، میراحمد؛ شیرازی، محمود؛ قوامی، سارا (1390)، بررسی رابطه فلسفه اخلاق فروشندگان و فرایند تصمیم‌گیری اخلاقی آن‌ها، فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحویل، شماره 63، صص 62-27.
ایمان، محمدتقی (1388)، مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم.
ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا (1390)، تحلیل محتوای کیفی، فصلنامه پژوهش، 3(6)، صص 44-15.
برک‌پور، ناصر (1381)، نظریه‌های محتوایی و رویه‌ای شهرسازی، مدیریت شهری، شماره 10، صص 87-82.
برک‌پور، ناصر و اسدی، ایرج (1388)، مدیریت و حکمروایی شهری، انتشارات دانشگاه هنر، تهران.
پورمحمدرضا، نوید (1388)، بازخوانی و تحلیل طرح‌های اراضی عباس‌آباد (از نظر تا عمل)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
جامعه مهندسان مشاور ایران (1384)،  آیین اخلاق حرفه‌ای مهندسان مشاور، بازیابی شده از www.irsce.org.
دفت، ریچارد ال (1382)، تئوری سازمان و طراحی ساختار، ترجمه: علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران.
شکورنیاز، شیما (1389)، اخلاق و طراحی شهری (نمونه موردی: راهنمای طراحی شهری اخلاق‌محور برای تهران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی.
شریفی، محمدصالح (1392)، تعیین معیارهای ارزش‌گذاری اخلاقی در فرایند طراحی شهری بر اساس نظریه اخلاقی حقوق‌محور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد طراحی شهری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
شرکت نوسازی عباس‌آباد (1388)، قانون، اساسنامه و آیین‌نامه اجرایی منطقه ویژه شهری عباس‌آباد، شرکت نوسازی عباس‌آباد، تهران.
فیلیک، اووه (1387)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه: هادی جلیلی، نشر نی، تهران.
قریشی، غزاله سادات؛ رفیعیان، مجتبی و فرج‌زاده، منوچهر (1395)، ارزیابی الگوی تعاملات شهروندان با پروژه‌های اراضی عباس‌آباد تهران با تاکید بر رویکرد شهروندی فضایی. نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، دوره 21، شماره 3، صص 52-39.
کاظمیان، غلامرضا (1383)، تبیین رابطه ساختار حاکمیت و قدرت شهری با سازمان‌یابی فضا: تلاش برای طراحی مدل (نمونه منطقه کلان‌شهری تهران)، رساله دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
کلانتری، خلیل (1387)، پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی-اقتصادی با استفاده از نرم‌افزار SPSS، چاپ سوم، انتشارات فرهنگ صبا، تهران.
منصور، محمود (1378)، روان‌شناسی ژنتیک، چاپ اول، سمت، تهران.
مهندسین مشاور نقش‌جهان-پارس (1384)، سند راهبردی طرح جامع اراضی عباس‌آباد.
نلبندیان، جان (1382)، آموزش و پژوهش مدیریت شهری: آموزش مدیران شهری آینده، مدیریت شهری، شماره 15 و 16، صص 25-14.
ASPA (2013), Code of Ethics - American Society for Public Administration, Retirved from www.aspanet.org/public/ASPA/About-ASPA/Code-of-Ethics/ASPA/Resources/Code-of-Ethics.
Benz, C. R & Newman, I (2008), Mixed Methods Research: Exploring the Interactive Continuum, SIU Press, ?????.
BSHF (2000), New Frontiers in Good Urban Governance, Consultation held at the St. George's House, Windsor Castle, 27-29 June 2000.
Campbell, H & Marshal, R (1999), Ethical Frameworks and Planning Theory, International Journal of Urban and Regional Research, 23(3), pp. 464-478.
Cooper, T. L (2004), Big Questions in Administrative Ethics: A Need for Focused, Collaborative Effort, Journal of Public Administration Review, 64 (4), pp. 395-407.
Cooper, T. L (2006), the Responsible Administrator: An Approach to Ethics for the Administrative Role, 6th Edition, Jossey-Bass, San Francisco.
Cox, R. W (2009), Ethics and Integrity in Public Administration: Concepts and Cases, M.E. Sharpe Inc, ?????.
Faludi, Andreas (1973), Planning Theory, Pergamon Press, Oxford.
Ferrel, O. C & Gresham, L. G (1985), A Contingency Framework for Understanding Ethical Decision Making in Marketing, Journal of Marketing, (49), pp. 87-96.
Hunt, S. D & Vitell, S. J (2006), The General Theory of Marketing Ethics: A Revision and Three Questions, Journal of Macromarketing, 26(2), pp. 143-153.
Kohlberg, L (1958), The Development of Modes of Thinking and Choices in Years 10 to 16, PhD Dissertation, University of Chicago.
Lewis, C. W (2005), Ethical Norms in Public Service, Report to the World Bank, Poverty Reduction and Economic Management Network.
Maesschalck, J (2005), Approaches to Ethics Management in the Public Sector: A Proposed Extension of the Compliance-Integrity Continuum, Journal of Public Integrity, 7(1), pp. 21–41.
Menzel, D. C (2007), Ethics Management for Public Administrators: Building Organizations of Integrity, M.E. Sharpe Inc, ?????.
Paine, L. S (1994), Managing for Organizationa Integrity, Harvad Business Review, March-April Issue.
Pløger, J (2004), Ethics in Norwegian Planning: Legitimacy, Ambivalence, Rhetoric, Journal of Planning Practice & Research, 19(1), pp. 49-66.
Rest, J. R (1986), Moral Development Advances in Research and Theory, Praeger, New York.
Trevino, L. K (1986), Ethical Decision Making in Organizations: A Person-Situation Interactionist Model, Academy of Management Review, 11 (3), pp. 801-817.