کاربرد تکنیک تاپسیس در رتبه‌بندی پروژه‌های طراحی شهری تهران با رویکرد سنجش تحقق‌پذیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران.

2 استاد دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

چکیده

چکیده
همگام با سایر کشورها، چند صباحی است پروژه­هایی تحت عنوان طراحی شهری در ایران و بویژه شهر تهران در دست تهیه و اجراست. این پروژه­ها که با هدف ارتقای کیفیت محیط و فضاهای شهری وارد عرصه طرح­های شهری کشورمان شده است، از اوایل دهه هشتاد شمسی با اقبال بیشتری از سوی مدیران شهری مواجه شده است. در واقع با رویکردی مواجهیم که به بسط و نشر فضاهای شهری برای احیای حضور و مشارکت شهروندان در عرصه عمومی شهر می­اندیشد. در پژوهش حاضر سعی بر آنست که با شناخت معیارهای موثر در تحقق پروژه­های طراحی شهری ایران، میزان موفقیت و تحقق آنها در شهر تهران، در طی دهه هشتاد شمسی، مورد سنجش قرار گیرد. بدین منظور، عوامل موثر در تحقق­پذیری پروژه­های مذکور شناسایی شده و سپس با بومی­سازی و انطباق با زمینه ایران و با استفاده از نظریات خبرگان و کارشناسان حاضر در فرایند انجام پروژه­ها، رتبه­بندی با کاربرد تکنیک تاپسیس و براساس رویکرد تحقق­پذیری انجام گرفت. از یافته­های پژوهش، رتبه­بندی پروژه­های منتخب حاصل شده است که براساس آن پروژه ساماندهی و بهسازی میدان حسن­آباد به عنوان برترین و پروژه بازسازی، ساماندهی و مرمت بازار تجریش به عنوان ضعیف­ترین پروژه بر اساس رویکرد سنجش تحقق­پذیری انتخاب گردیدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of TOPSIS Technique in Ranking of Tehran Urban Design Projects with Implementation Evaluation Approach

نویسندگان [English]

  • Arash Saghafi Asl 1
  • Esfandiar Zebardast 2
  • Hamid Majedi 3
1 Assistant Professor, College of Urban Planning,Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
2 Professor, School of Urban Planning, College of Fine Arts,University of Tehran, Tehran, Iran
3 Associate Professor, College of Urban Planning, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

 
Abstract
Along with the rest of the world, recently, some projects named “urban design projects” has been provided and is running in different parts of Iran, especially in Tehran. These projects aim to improve the quality of our urban environment and urban spaces. In the early 80s of Hejri Shamsi, city managers and citizens expressed more interest in these projects. In fact,our approach is changing to concentrate more on quality than quantity in urban projects. Urban design involves the arrangement and design of buildings, public spaces, transport systems, services, and amenities. On the other hand, Urban design  is about making connections between people and places, movement and urban form, nature and the built fabric. Urban design draws together the many strands of place-making, environmental stewardship, social equity and economic viability into the creation of places with distinct beauty and identity. The main issue of this study is to evaluate the implementation of urban design projects, as an urban development plans. The present study attempted to identify criteria that affect the implementation of urban design projects in Iran and to compare their success together and attempted to evaluate the implementation rate of Iran urban design projects identify, and prioritize the criteria and effective indicators in this process. Therefore, several documents and relevant literature were reviewed to initially develop a theoretical framework and then, identify primary criteria and indicators using analytical- comparative methods, reviewing documents, and related opinions of other scholars. These criteria and indicators were made precise and fulfilled through an interview with experts so as to localize and conform to Iran’s context. After considering experts ideas, and also adjustment and localization for Iran, TOPSIS technique based on the implementation plan was carried out to rank their implementation. The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) is a multi-criteria decision analysis method, which was originally developed by Hwang and Yoon in 1981with further developments by Yoon in 1987and Hwang, Lai and Liu in 1993. TOPSIS is based on the concept that the chosen alternative should have the shortest geometric distance from the positive ideal solution and the longest geometric distance from the negative ideal solution. It is a method of compensatory aggregation that compares a set of alternatives by identifying weights for each criterion, normalising scores for each criterion and calculating the geometric distance between each alternative and the ideal alternative, which is the best score in each criterion. An assumption of TOPSIS is that the criteria are monotonically increasing or decreasing. Normalisation is usually required as the parameters or criteria are often of incongruous dimensions in multi-criteria problems.The findings of the selected projects were ranked based on the organization and development of the project as the top project was Hassan Abad organizing and restoration project, and the weakest was reconstruction of TAJRISH bazaar based on implementation approach. This would indicate that the criteria and indicators for urban design projects implementation in reconstruction of TAJRISH bazaar Project has not been well attentioned.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: TOPSIS Technique
  • Rankinig
  • implementation
  • Urban Design Projects
  • TEHRAN
اصغرپور، محمد جواد(1385)، تصمیم‌گیری‌های چند معیاره، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
بحرینی، حسین (1382)، فرآیند طراحی شهری، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
پاکزاد، جهانشاه ( 1386)، صاحب‌نظران طراحی شهری ایران چگونه می‌اندیشند، فصلنامه آبادی، شماره 56، صص 19-8.
تیبالدز، فرانسیس(1381)، شهرسازی شهروندگرا، ترجمه محمد احمدی‌نژاد، نشر خاک، اصفهان.
کوان، رابرت(1385)، اسناد هدایت طراحی شهری، ترجمه: کورش گلکار و سولماز حسینیون، انتشارات اسلیمی، تهران.
گلکار، کورش (1386)، طراحی شهری در عمل: الگویی برای هدایت و کنترل چند سطحی در طراحی شهری، فصلنامه آبادی، سال هفدهم، شماره56 ، صص 37-30.
گلکار، کورش(1388)، طراحی شهری سیاستگذار؛ طراحی شهری طرحریز-پیشنهاد الگوهای عملیاتی جهت تدوین ابزارهای هدایت و کنترل در ایران، نشریه علمی ـ پژوهشی صفه، شماره46، صص 66-51.
گلکار، کورش (۱۳۹۰)، طراحی شهری، فرآیند یا فرآیندها، نشریه علمی ـ پژوهشی صفه، شماره52، صص 72-57.
لنگ، جان( 1386)، طراحی شهری گونه شناسی رویه ها و طرح ها همراه با بیش از پنجاه مورد خاص، ترجمه حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری(1386)، طراحی شهری و جایگاه آن در سلسله مراتب طرح‌های توسعه شهری، انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران.
Alterman, Rachel, and Morris Hill (1978), Implementation of urban land use plans, Journal of the American Institute of Planners, 33(1), 274-85.
Behn, R.D (1980), Why Murphy was right?, Policy Analysis, 6, 361-363
Berke, Philip, Michael Backhurst, Maxine Day, Neil Ericksen, Lucie Laurian, Jan Crawford, and Jennifer Dixon (2006), What makes plan implementation successful? An evaluation of local plans and implementation practices in New Zealand, Environment and Planning B: Planning & Design, 33 (4), 581-600.
Burby R, May P, Berke P, Dalton L, French S, Kaiser E (1997), Making Governments Plan: Experiments in Managing Land Use, Johns Hopkins University Press, Baltimore, MD.
Carmona, M, de Magalhães and Edwards M (2001), The Value of Urban Design, CABE (Thomas Telford), London.
Carmona, M. Tiesdell, S ) 2007(, Urban Design Reader, Architectural Press, Oxford.
Dalton, J., Elias, M., & Wandersman, A (2007), Community psychology: Linking individuals and communities, (2nd ed.), Belmont, CA, Wadsworth.
Elmore, Richard F. (1979), Backward Mapping: Implementation Research and Policy Decisions, Political Science Quarterly, Volume 94, No. 4, 601-616pp.
Gosling.D, Mitland.B (1984), Concepts of Urban Design, Academy Editions/St. Martin's Press, London.
Khoury, Zaki B (1996), Implementing the new urban agenda: the case of Ismailia, Egypt, Environment & Urbanization, Vol 8, No 1, pp ???????? .
Lang, J (2005), Urban Design: A Typology of Procedures and Products, Architectural Press, Oxford.
Laurian, Lucie, Maxine Day, Michael Backhurst, Philip Berke, Neil Ericksen, Jan Crawford, Jennifer Dixon, and Sarah Chapman ( 2004), What drives plan implementation? Plans, planning agencies and developers, Journal of Environmental Planning and Management, 47 (4), 555-77.
Norton, Richard K ( 2005), More and better local planning: A statemandated local planning in coastal North Carolina, Journal of the American Planning Association, 71 (1), 55-71.
Oliveira,V& Pinho, P (2009), Evaluating Plans, Processes and Results, Planning Theory & Practice, 10, 1, 35 – 63.
Talen, Emily(1996), After the Plans: Methods to Evaluate the Implementation Success of Plans, Journal of Planning Education and Research,16(2), 79-91.
Talen, Emily( 1997), Success, failure and conformance: An alternative approach to planning evaluation, Environment and Planning B: Planning & Design, 24 (4), 573-87.