تاثیر کالبد فضاهای عمومی بر احساس امنیت اجتماعی زنان بررسی تطبیقی در دومجموعه مسکونی با الگوی متفاوت (متعارف و بلند مرتبه)

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه پیام نور

چکیده

امنیت از مهم ترین توقعات برای زندگی مطلوب در شهرهاست. جنسیت مهم ترین عامل شخصیتی در درک امنیت محسوب می‌شود. احساس امنیت اجتماعی از مولفه‌های سرزندگی فضاهای عمومی محسوب می‌شود، فقدان احساس امنیت زنان در فضاهای باز عمومی شهرها بالاخص محلات مسکونی منجر به کاهش سرزندگی در این مکان‌ها می‌شود. در این پژوهش با سنجش احساس امنیت زنان در دو نمونه موردی، فضاهایی که زنان ساکن در محله نارمک و شهرک اکباتان به ترتیب بیشترین و کمترین احساس امنیت را از حضور در آنها داشتند انتخاب‌شده و براساس معیارهای کالبدی منتخب از بررسی‌های نظری شامل اندازه فضا، فرم فضا، آسایش بصری و آسایش محیطی مورد تحلیل قرار‌گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان‌می‌دهد که ویژگی‌های کالبدی در قالب این معیارها؛ در محله نارمک از عوامل بسیار موثر در بالا بودن احساس امنیت در فضاهای این محله است و در مقابل این ویژگی‌ها در شهرک اکباتان زمینه احساس ناامنی در فضاهای جمعی را مهیا ‌نموده است. از طرف دیگر تفاوت الگوهای این دو مجموعه به سبب ایجاد ویژگی‌های کالبدی متفاوت تا حدودی بر تفاوت احساس امنیت در فضاهای آنها موثر بوده‌است ولی نمی‌توان ادعا کرد که بلند مرتبه بودن یک مجموعه مسکونی دلیل بر کاهش احساس امنیت در فضاهای آن مجموعه است، بلکه به نظرمی‌رسد بلندمرتبه‌بودن، پتانسیل‌هایی برای کاهش احساس امنیت در مجموعه‌های مسکونی فراهم‌می‌آورد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The impact of Public Spaces Form on Women Social Security Sense Comparative Study in Two Different Residential Patterns

نویسندگان [English]

  • Reza Akbari 1
  • Samaneh Pakbonyan 2
1
2
چکیده [English]

One of the most important sectors of each city where the citizens social interaction occur and urban life flow carry, are public spaces. One conditions for people presence in these spaces is securing their social security sense. Nowadays different factors such as cultural, social, economic and physical in cities public spaces, especially in big cities like Tehran, have cause abnormal social behaviors which are the most important consequences of these factor is the decrease in social security sense in public spaces. Physical abnormalities are such effective factor on reducing security sense of public spaces users. Gender has a considerable influence on the sense of social security sense and women are much more vulnerable than men. It is obvious the space which cannot absorb both gender and is evaluated as unsafe cannot be a warm, lively and vibrant space. In this research Narmak neighborhood and Ekbatan town which have respectively provided appropriate and inappropriate social security for the inhabitants, have been chosen as the case study of this research to study and analyze the rate of physical characteristics of public spaces impact on social safe sense in these two complexes and their impressibility of conventional and high rise residential patterns. In order to achieve this goal, after measurement of women security sense in the specified samples, spaces where women have the most security sense of presence in Narmak neighborhood and have the least sense security in Ekbatan town are chosen and analyzed based on selected physical criteria of theoretical reviews which consists of space size, space form, visual comfort and environmental comfort. All said criteria review and analysis in public spaces of case studies. In this paper has shunned presenting all findings of physical indices review in all components of public spaces and has limited to study important and effective criteria. Findings of survey in public spaces of Narmak and Ekbatan show that the most different at perception of women security sense in cases study is result of these two criteria, size and form of space and visual and environmental comfort. Research’s findings show that physical features according to the listed criteria are the effective factors in the increase of security sense in spaces of Narmak neighborhood. In contrary, these physical features reviewed in spaces of Ekbatan town as well, make the ground for insecurity sense. In other hand, different patterns of these two complexes which have caused variant physical features are partly being efficacious to feel different social security sense. However we cannot claim that security sense decrease in spaces of that residential complex is a result of being high rise, but it seems that being high rise, and provides potential for reducing security sense in residential complexes. Physical design of these complexes play important role in increasing the security sense of complexes residents. So that physical features which affect reducing crime-prone circumstances and increasing the security sense of residents should be concerned as a more highlighted and key role in the high- rise residential complexes than the conventional ones.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Different Patterns of Residential Complexes
  • Physical Features
  • public spaces
  • Social Security Sense
  • Women
ایرانمنش، نسیم(1384)، استفاده از اصول جلوگیری از جرایم از طریق طراحی محیطی و بررسی اجمالی آن در ایران، ماهنامه مسکن و انقلاب، شماره 110، صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
بحرینی، سیدحسین (1386)، فرایند طراحی شهری، دانشگاه تهران، تهران.
پاکزاد، جهانشاه (1385)،مبانی نظری و فرایند طراحی شهری، شهیدی، تهران.
پودراتچی، مصطفی(؟؟؟؟؟؟)، فضاهای بدون دفاع شهری، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران. تولایی، نوین (1379)، شکل شهر منسجم؛ مطالعه انسجام کالبدی شهر در اندیشه و عمل، رساله دکتری، دانشکده هنرهای زیبا، تهران. جیکوبز، جین (1386)، مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی ،حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، دانشگاه تهران.
حشمتی، محمد (1385)، تاثیر طراحی شهری در پیشگیری و کاهش جرایم و ناهنجاری‌ها،صفه، شماره‌ی 41، صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟. خستو، مریم و سعیدی رضوانی، نوید (1389)، عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری، هویت شهر، شماره 6، صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟. ساروخانی، باقر و نویدنیا، منیژه (1385)، امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت در تهران، فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، شماره‌ی 22، صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
صالحی، اسماعیل (1387)، ویژگی‌های محیطی فضاهای شهری امن، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری،تهران.
عزیزی، محمدمهدی (1385)، محله‌ی مسکونی پایدار (مطالعه موردی نارمک)، هنرهای زیبا،شماره‌ی 27، صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
عزیزی، محمدمهدی و ملک محمد نژاد،صارم (1386)، بررسی تطبیقی دو الگوی مجتمع‌های مسکونی (متعارف و بلند مرتبه)، هنرهای زیبا، شماره‌ی 32،صص ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
علی آبادی، جواد (1385)، امنیت در شهر مقوله‌ای چندبعدی، ماهنامه‌ی شهرداریها، شماره‌ی 41، صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
علیخواه، فردین و ربیعی، مریم (1385)، زنان و ترس از جرم در فضاهای شهری، فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، شماره‌ی 22،صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
کارگر، بهمن (1383)، امنیت شهری، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
گلکار، کوروش(1385)، مفهوم کیفیت سرزندگی در طراحی شهری، صفه، شماره 44، صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
لینچ، کوین (1372)، سیمای شهر، منوچهر مزینی،دانشگاه تهران،تهران.
مدیری، آتوسا (1385)، جرم خشونت و احساس امنیت در فضاهای عمومی شهر، فصلنامه رفاه اجتماعی،شماره‌ی22، صص ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
نیومن،اسکار (1387)، خلق فضاهای قابل دفاع، فائزه رواقی و کاوه صابر، طحان، تهران.
وولاند،جیک ـ وینترباتم، دانیل (1380)، شهر امن با نورپردازی، فریبرز بهروزفر، ماهنامه‌ی شهرداریها، شماره‌ی 8، صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟. A.H. Maslow (1943), A Theory of Human Motivation, Psychological Review, 50(4), pp370-96.
Altas, Randall(1999), Designing against terror:sit security planning and design criteria ,Architectural Graphic standards,altas safety&security Design.
Catton ,William R.jr(1999) , Sociology as an ecological science,Wright , tomas.
Howard,Jhon (1999),Fear of Crime, Society of Alberta,www.elsevier.com
Perkins, D.D, A.Abraham, R.Richard, and B.Taylor (1993), The physical Environment of street crime, journal of environmental psychology.
Rapoport,Amos(1977), Human Aspects of Urban Form ,New York, PergamoPress.
Robinson, Matthew (1996), the theoretical of CPTED 25 years of Responses to .Ray Jeffry, edited by: William laufer and Freda Adler, Appalachian state university Department of political science and criminal justice.
Stanko, Elizabeth, (1992), the case of fearful women: Gender, Personal safety and fear of crime, Women and criminal justice.
Wekerle and whitzman ,(1995), Safe Cities (guidelines for planning, Design and Management), Van Nostrad Reinhold.