کاربست رکن کارکردگرایی تریز در فرایند طراحی معماری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

2 گروه آموزشی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

3 دانشیار جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان

4 مربی، موسسه آموزش عالی سریرا، تهران، ایران

چکیده

تکنیک­ها و متدهای مورد استفاده در طراحی معماری را می‌توان به 2 دسته­ی مرتبط با دانش معماری و مستقل از آن تقسیم نمود. یکی از قسمت‌های مربوط به دسته­ی دوم، خلاقیت و نوآوری است. در این حوزه، یکی از به‌روزترین و جامع‌ترین زمینه‌های دانشی، تئوری تریز است. استفاده از تریز در معماری، طی سال‌های اخیر رشد زیادی داشته است، اما نبود روش مشخصی برای استفاده از تریز در طی فرایند معماری، همچنان به چشم می‌خورد. در این پژوهش، در راستای پوشش این خلاء، بر رکن کارکردگرایی تریز در فرایند طراحی معماری تمرکز شده است. هدف از این پژوهش، ارائه روشی برای استفاده از رکن کارکردگرایی تریز در فرایند طراحی معماری و آزمون کارآمدی آن است. کارآمدی این روش، با استفاده از یک طرح تحقیق شبه آزمایشی پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه و آزمون، ارزیابی شد. داده‌های تحقیق با روش سنجش عملکردی و نمره‌دهی هیئت داوران مجرب، گردآوری شد. این داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون تحلیل واریانس یک راهه، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان می‌دهد روش طراحی با استفاده از کارکردگرایی تئوری تریز، عملکرد طراحی دانشجویان را در کارکرد بنیادین، به شکل معناداری بهبود می‌دهد. به عبارتی کارکردگرایی تریز با کمک به فعالیت فرموله کردن، موجب بهبود عملکرد آزمودنی‌ها در کارکرد بنیادین طراحی آنها می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Using TRIZ Functionality In Architectural Design Process

نویسندگان [English]

  • Mahsa Jabalameli 1
  • Farhang Mozafar 2
  • Vahid Ghasemi 3
  • Mahmoud Karimi 4
1 Art University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 school of architecture and environmental design, iran university of science and technology, Tehran, Iran
3 PhD, professor,Department of Social Sciences, University of Isfahan, Iran
4 Faculty Member, Sarira Business School, Tehran, Iran
چکیده [English]

Designing has always been an important challenge for humans to overcome to dominate the environment. Meanwhile in some domains design has found a special position and turned into a professional work. Architecture, which is a combination of engineering and art, is one of these domains. The complexity of design problems and the science behind it is increasing. Therefore, to carry out an effective and efficient design, it is necessary to utilize design techniques. Design techniques are divided into two groups: discipline-dependent techniques and knowledge such as hydraulics, thermodynamics, aesthetics and static and discipline-independent techniques that relate directly to design activities and can be applied to any product or technology such as tools for performing analysis, synthesis and decision- making. This paper focuses on the techniques and methods of creativity and innovation in the latter category. One of the latest and comprehensive techniques in this area is TRIZ theory. TRIZ theory development in the architecture field is growing nowadays. However, the question of how to use TRIZ theory in design process remains unanswered. The aim of this article is to address this gap by exploring a method that can potentially help architecture use TRIZ in the architectural design process. For this purpose, we studied the related texts and analysed the relation between them. Both TRIZ and architectural design process comprise of many different elements. TRIZ includes several elements including pillars, models, and tools. We focused on pillars of TRIZ, which is one of the fundamental parts of it. TRIZ pillars are included Functionality, Ideality, Contradiction, and Resource. Most of the times we fail to solve a problem because of solving a wrong problem until a wrong answer to a correct problem; so knowing the problems and its root is very important. On the other hand, according to the assortment of Lawson four function of architecture are the radical constraint, practical constraint, formal constraint and symbolic constraint. TRIZ Functionality could help the architecture designer in formulating skill and improve their performance in the radical constraint of design by helping them in achieving the foundation of the problem. The method is implemented and tested through a quasi-experimental pre-test – post-test control group design. The design method is the independent variable, and students’ design ability in radical constraint is the dependent variable of our research. The experiment was conducted during the academic year in the Architectural Design Studio 2 in the undergraduate program of architecture in Najafabad University. The dependent variable was measured by students’ design performance. Towards that goal, a panel of judges composed of educators of architecture ranked qualities of students’ design based on the goal of the research. Data analysis was carried out by means of Variance test to see if a statistically significant difference existed between the two groups. The findings show that the design performance of the test group is better than the control group in radical constraint, and the difference is statistically significant. Consequently, using TRIZ Functionality in architectural design could help the designer in formulating skill and have a positive effect on student’s design ability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Architectural Design Process
  • TRIZ Theory
  • TRIZ in Architecture
  • TRIZ pillars
  • TRIZ Functionality
  • Innovation in Architectural Design
 
آلتشولر، گنریش (1385)،40 اصل: شاه‌کلیدهای تریز برای نوآوری، ترجمه کریمی، محمود و میرخانی، سیده نونا، رسا، تهران.
پارک، ریچارد (1389)، مهندسی ارزش: طرح و برنامه­ریزی برای ابداع، ترجمه کشفیان ریحانی، سید مرتضی، جهاد دانشگاهی، تهران.
ترنینکو، جان؛ زوسمن، آلا و زلاتین، بوریس (1380)، TRIZ نوآوری نظام‌یافته، ترجمه جعفری، مصطفی، فهیمی، امیرحسین، مورعی، رضا و اصولی، سید حسین، رسا، تهران.
ثقفی، ‌محمودرضا؛ مظفر، ‌فرهنگ و موسوی، ‌سید‌محسن (1394)، بررسی تأثیر روش آموزش مشارکت مستقیم استاد و دانشجو بر فرایند یادگیری در درس مقدمات طراحی معماری1، نشریه مرمت و معماری ایران، شماره 10، صص 79-90.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1393)، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، آگه، تهران.
سیف، علی‌اکبر (1392)، روانشناسی پرورشی نوین روانشناسی یادگیری و آموزش، دوران، تهران.
شکربگی، بهروز و دژدار، امید (۱۳۹۳)، تحلیلی بر چگونگی ارزیابی طرح‌های معماری در نظام آموزشی ایران (نمونه موردی: دانشکده‌های هنر و معماری دانشگاه بوعلی و آزاد همدان)، پنجمین همایش آموزش معماری، دانشگاه تهران، تهران.
طلیسچی، غلامرضا (1388)، پرورش خبرگی طراحی معماری، پایان‌نامه دکتری معماری، دانشگاه تهران، تهران.  
طلیسچی، غلامرضا؛ ایزدی، عباسعلی و عینی‌فر، علیرضا (1391)، پرورش توانایی طراحی طراحان مبتدی معماری؛ طراحی، کار بست و آزمون یک محیط یادگیری سازنده گرا، هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، دوره 17، شماره 4، صص 17-28.
عظیمی، مریم (1392)، روش طراحی معنا، خیال، معماری با بهره‌گیری از تفکر ناخودآگاه، پایان‌نامه دکتری معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.  
فیضی، محسن و خاک‌زند، مهدی (1387)، فرایند طراحی معماری منظر، از گذشته تا امروز، باغ نظر، شماره 5، صص 65-80.
قاسمی، وحید (1396)، مدل‌سازی با رویکرد پی ال اس برای پژوهشگران اجتماعی، دانشگاه اصفهان، اصفهان.
کریمی، محمود (1384)، بهبود بی‌تردید: آموزش کاربردی مهندسی ارزش، رسا، تهران.
کریمی مشاور، ‌مهرداد (1391)، رابطه سبک‌های یادگیری و عملکرد دانشجویان در کارگاه طراحی معماری، باغ نظر، شماره 20، صص 3-12.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس (1390)، روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی، ترجمه نصر، احمدرضا، عریضی، حمیدرضا، ابوالقاسمی، محمود، پاک‌سرشت، محمدجعفر، کیامنش، علیرضا، باقری، خسرو، خیر، محمد، شهنی ییلاق، منیجه و خسروی، زهره، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
لاوسون، برایان (1392)، طراحان چگونه می‌اندیشند- ابهام‌زدایی از فرایند طراحی، ترجمه ندیمی، حمید، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
محمودی، سید‌امیر‌سعید (1383)، تفکر در طراحی- معرفی الگوی تفکر تعاملی در آموزش طراحی، هنرهای زیبا، شماره 20، صص 27-36.
مسعودی نژاد، ‌سپیده (1390)، مدلی برای ارزیابی کارگاه طرح معماری 1، صفه، شماره 54، صص 25-42.
مظفر، فرهنگ؛ خاک زند، مهدی؛ چنگیز، فهمیه و فرشادفر، لیلا (1388)، معماری گروهی حلقه مفقوده در آموزش طراحی معماری، فناوری آموزش، شماره 4، صص 337-349.
مظفر، فرهنگ؛ وحید، قاسمی و کیان‌ارثی، منصوره (1396)، ارتقا آموزش طراحی معماری پایه بر اساس مؤلفه‌های خود تنظیمی یادگیری در آتلیه‌های طراحی، مدیریت شهری، شماره 47، صص 415-432.
نازی دیزجی، سجاد (1391)، بررسی رابطه هوش هیجانی و مهارت‌های طراحی در دانشجویان معماری، فناوری آموزش، شماره 7، صص 9-19.
ندیمی، حمید (1389)، نگاهی به ارزیابی طرح‌های معماری، صفه، شماره 50، صص 9-19.
Anthony, Kathryn H (1991), Design juries on trial: The renaissance of the design studio, Van Nostrand Reinhold, United States.
Cascini, G; Jantschgi, J; Khomenko, N; Murashkovska, I; Sokol, A & Tomasi, F (2008), TETRIS: Teaching TRIZ at School-Meeting, Education and Culture DG, Florance.
Chiu, Ruey-Sen & Cheng, Shao-Tsai (2012), The Improvement of Heat Insulation for Roof Steel Plates By Triz Application, Journal of Marine Science and Technology, 20(2), pp. 15-24.
Craig, Salmaan; Harrison, David; Cripps, Andrew & Knott, Daniel (2008), BioTRIZ Suggests Radiative Cooling of Buildings Can Be Done Passively by Changing the Structure of Roof Insulation to Let Longwave Infrared Pass, Journal of Bionic Engineering, 5(1), pp. 55-66.
Cross, Nigel (1990), The nature and nurture of design ability, Design Studies, 11(3), pp. 127-140.
Cross, Nigel (1999), Design research: A disciplined conversation, Design issues, 15(2), pp. 5-10.
Dorst, Door Kees (1997), Describing Design-A comparison of paradigm, TU Delft, Delft University of Technology, Holland. 
Evbuomwan, NFO; Sivaloganathan, S & Jebb, A (1996), A survey of design philosophies, models, methods and systems, Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers, Part B: Journal of Engineering Manufacture, 210(4), 301-320.
Hipple, Jack (2012), The Ideal Result: What it is and how to Achieve it, Springer, United States.
Khomenko, Nikolai & Ashtiani, Mansour (2007), Classical TRIZ and OTSM as scientific theoretical background for non-typical problem solving instruments, ETRIA Future, Frankfurt.
Khomenko, Nikolai & Guio, Roland De (2007), OTSM Network of Problems for representing and analyzing problem situations with computer support, Trends in Computer Aided Innovation, Springer, Boston
Khomenko, Nikolai (2010), General Theory on Powerful Thinking (OTSM): digest of evolution, theoretical background, tools for practice and some domain of application, Paper presented at the 6th TRIZ Symposium Tokyo, Japan.
Kiatake, Marly & Petreche, João Roberto Diego (2012), A case study on the application of the theory of inventive problem solving in architecture, Architectural Engineering and Design Management, 8(2), pp. 90-102.
Kucharavy, Dmitry (2010), Use of Science & Technology information (databases) within TRIZ-process of inventive problem solving, INSA strasbourg, france.
Lawson, Bryan & Dorst, Kees (2013), Design expertise, Routledge, London.
Mann, DL (2000),  The Four Pillars of TRIZ, In invited paper at Engineering Design Conference, Brunel.
Mann, Darrell L & Catháin, Conall Ó (2001), Computer-based TRIZ—Systematic Innovation Methods for Architecture, In Computer Aided Architectural Design Futures, pp. 561-575, Springer, Dordrecht.
Mann, Darrell, & Catháin, Conall Ó (2005), Using TRIZ in Architecture: First Steps, Paper presented at the International Design Congress, National Yunlin University of Science and Technology, Taiwan.
McMillan, James H & Schumacher, Sally (1984), Research in education: A conceptual introduction, Little, Brown.
Najari, Amirabbas; Barth, Marc & Sonntag, Michel (2015), A novel approach to Architectural Problem Space Framing using TRIZ-based Contradiction Approach,  Procedia Engineering, 131, pp. 1002-1010.
Najari, Amirabbas; Dubois, Sebastien; Barth, Marc & Sonntag, Michel (2016), From Altshuller to Alexander: Towards a Bridge between Architects and Engineers; Procedia CIRP, 39, pp. 119-124.
Nazidizaji, Sajjad; Tome, Ana & Regateiroal, Francisco (2013), Investigation about the feasibility and impediments of TRIZ application in architectural design process, Procedia Engineering, 131, 651-660.
Nazidizaji, Sajjad; Tomé, Ana & Regateiro, Francisco (2014a), Levels of innovation in architectural design, Architecture and Education, pp 519-534.
Nazidizaji, Sajjad; Tomé, Ana & Regateiro, Francisco (2014b), Parameters and Contradictions in Indoor Accessibility Problems, Procedia CIRP, pp. 81-86.
Nazidizaji, Sajjad; Tome, Ana & Regateiro, Francisco (2015), Modelling design problems by Su-Field method–toward a problem solving approach in architectural design studio, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197, pp. 2022-2031.
Padmanabhan, K. K (2013), Study on increasing wind power in buildings using TRIZ Tool in urban areas, Energy and Buildings, 61, pp. 344-348.
Pugh, Stuart (1991), Total design: integrated methods for successful product engineering, Wokingham, Addison.
Rantanen, Kalevi & Domb, Ellen (2002), Simplified TRIZ: new problem solving applications for engineers and manufacturing professionals, CRC press LLC, united states.
Van Aken, Joan Ernst (2005), Valid knowledge for the professional design of large and complex design processes, Design Studies, 26(4), pp. 379-404.