تبیین پیچیدگی‌های ساختاری در آینده‌نگری جمعیت‌پذیری مناطق کلانشهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

2 استاد دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

چکیده

خطا در آینده‌نگری توزیع فضایی جمعیت و فعالیت می‌تواند به تحمیل هزینه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی به شهر، مدیریت شهری و سایر ذی‌نفعان منجر شود. این پژوهش، ابتدا به ارزیابی عملکرد آینده‌نگری طرح‌های ساماندهی تهران، جامع تهران و جامع حمل‌ونقل و ترافیک تهران، در مقایسه با نتایج سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن 1375 و 1395 می‌پردازد. سپس عوامل موثر بر خطای آینده‌نگری (شامل پیچیدگی‌های عام مسایل آینده‌نگری توزیع فضایی جمعیت و عوامل خاص بالقوه اثرگذار بر تغییرات توزیع فضایی جمعیت کلان‌شهر تهران) با استفاده از تحلیل آماری مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش عبارتند از: 1) آینده‌نگری‌های فوق‌الذکر از منظر خطای نسبی، تعداد خطاهای شدید و سوگیری وضعیت مطلوبی ندارند، 2) از میان پیچیدگی‌های عام، تنها اثر افزایش بازه آینده‌نگری و اثرات متقابل سیاست‌های مبتنی بر آینده‌نگری‌های بخشی بر خطای یکدیگر به لحاظ آماری معنی‌دار است، 3) از میان عوامل خاص، تنها اثر مساحت بافت فرسوده منطقه و فاصله منطقه از مرکز اشتغال بر افزایش جمعیت مناطق کلان‌شهر تهران به لحاظ آماری معنی‌دار است. بر اساس یافته­های پژوهش، با کاهش طول بازه آینده‌نگری، اجتناب از برنامه‌ریزی‌های بخشی و ملاحظه عدم تمایل جمعیت به سکونت در مراکز اشتغال و بافت‌های فرسوده، می‌توان کیفیت آینده‌نگری‌‌ها و تحقق‌پذیری برنامه‌ریزی‌های مبتنی بر آنها را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explanation of Structural Complexities in Tehran’s Population Projections

نویسندگان [English]

  • Bahram Aminzadeh-Goharrizi 1
  • Mohammad Mehdi Azizi 2
  • Saeed Rastegar 3
1 Associate Professor, Urban Panning Department, َArchitecture and Urban Planning School, Imam Khomeini International University, Qazvin, I.R.Iran
2 Professor, School of Urban Plannig, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Industrial Engineering School, Iran University of Science and Technology (IUST), Tehran, I.R.Iran
چکیده [English]

Projecting the spatial distribution of population and employment is the basis of urban planning, particularly in metropolitan areas. Errors in these projections may lead to significant economic, social, political and environmental costs for local authorities, residents and businesses as well as other stakeholders. In this paper, we first evaluate the accuracy of population projections of Tehran’s master plan (2007), Tehran’s transportation and traffic master plan (2004) and Tehran’s transcendence plan also known as Tehran’s second master plan (1992) against the results of 1996, 2006 and 2016 national population and housing censuses. Measures used include coefficient of determination (R squared) for evaluating goodness of fit, Mean Absolute Percentage Error (MAPE) and Root Mean Squared Error (RMSE) for measuring average relative errors, number of outliers (extreme errors) and bias (prevalence of over- or underestimates). Then, potential factors leading to projection errors as well as variables potentially affecting spatial distribution of population in urban regions which have been neglected in previous projection models are investigated. For this purpose, a number of inferential statistical analysis tools including means comparison, linear regression coefficient and goodness-of-fit hypothesis tests have been applied. The results of the aforementioned analyses are as follows: 1) performance of all projections as measured by relative error, number of extreme errors (outliers) and bias in projections are not satisfactory, 2) amongst potential factors affecting the accuracy of these projections, length of projection period and mutual effects of sectional projections on the performance of each other are found to be significant, while other factors including the effects of inaccurate inputs and magnitude and direction of changes in population are insignificant, 3) amongst the potential factors affecting increases / decreases in population, area of the region’s urban decay is found to have significant negative effects on the tendency of people moving to the region (i.e. leading to lower population growth rates and in some cases decreases in the region’s population). Additionally, distance from the Central Business District (CBD) is found to have significant positive effects on population growth. Other potential factors including area of the region, population density, transit accessibility, perceived conditions of environment, urban services and entertainment facilities, average property prices and changes in property prices are not significant. Accordingly, it seems that most factors regarded to affect spatial distribution of population are not addressed in previous projections and simple Land Use Transportation Interaction (LUTI) models are not capable of accurately projecting the spatial distribution of the population. In order to improve the performance of the population projections, implementing register-based up-to-date urban databases including economic, social and demographic data of the residents and businesses as well as shortening the projection and consequently planning horizons are suggested. Furthermore, it is recommended that population’s tendency to avoid settling in urban decay areas as well as area adjacent to activity centers be regarded in future population projections as well as urban planning practices. Finally, it is highly recommended that instead of sectional projections, local authorities collaborate in projecting future population and employment and unanimously adopt the results.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Population projection
  • Spatial distribution of population
  • Projection evaluation
  • Projection error
  • Statistical analysis
  • Hypothesis Testing
شرکت مطالعات جامع حمل‌ونقل و ترافیک تهران (1383)، طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک تهران، تهران.
مهندسین مشاور آتک (1371)، طرح ساماندهی تهران، تهران.
مرکز آمار ایران (1376)، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375 به تفکیک بخش، مرکز آمار ایران، تهران.
مرکز آمار ایران (1396)، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395 به تفکیک بخش، مرکز آمار ایران، تهران.
مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران (1395)، کیفیت زندگی در شهر تهران، تهران.
نهاد مطالعات و تهیه طرح‌های توسعه شهری تهران (1386)، طرح جامع تهران، تهران.
ESRI (2007), Evaluating Population Projections—, Redlands, ESRI.
Hansen, W (1959), Accessibility and residential growth, Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, Massachusetts.
Harrell, F. E (2001), Regression modeling strategies, with applications to linear models, survival analysis and logistic regression, Springer, New York.
Murdock, S & Ellis, D (1991), Applied demography: An introduction of basic, concepts, methods, and data, Westviews Press, Boulder.
Murdock, S; Hamm, R; Voss, P; Fannin, D & Pecotte, B (1991), Evaluating small area population projections, Journal of the American Planning Association, 57, 432-443.
National Research Council (1980), Estimating Population and Income of Small Areas, The National Academies Press, Washington D.C..
Smith, S; Tayman, J & Swanson, D (2013), A Practitioner's Guide to State and Local Population Projections, Springer Verlag, Dordrecht.
Swanson, D; Tayman, J & Barr, C (2000), On the Measurement of Accuracy for Subnational Demographic Estimates, Demography, 37(2), pp.193-201.
Tayman, J & Swanson, D (1995), Alternative measures for evaluating population forecasts: a comparison of state, county and sub-county geographic areas, Annual Meeting of the Population Association of America, (pp. 1-44), San Francisco.
Witte, R & Witte, J (2010), Statistics (9 ed.), John Wiley and Sons, New Jersey.