تحلیل تطبیقی وظایف و کارکردهای شوراهای شهری در ایران: بر اساس یافته های حاصل از مطالعه موردی شورای شهر آمل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه مازندران-مدیر گروه

2 عضو هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه مازندران

3 عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

چکیده
فعالیت‏های اعضای شوراهای شهری در ایران را می‏توان در سه سطح وظایف،کارکردها و نقش‏ها مورد بررسی قرار داد. هدف این مقاله دسته‏بندی وظایف قانونی شوراهای شهر در ایران و نشان‏دادن خلاء‏ وظایف و به تبع آن سوء‏کارکردهای مهم شوراها در ایران با ارجاع به ایده‏ال‏های مدل شورا-مدیر شهر و تحولات جدید در سیاست و اداره اثربخش حکومت‏های محلی(شهرداری‏ها) است. مقاله در تحلیل سطح اول به بررسی فهرست قانونی وظایف شوراها در ایران و مقایسه آن با وظایف شوراهای شهری که با مدل شورا-مدیر شهر کار می‏کنند می‏پردازد. در این بخش ابتدا تلاش می‏شود با مبنا قرار‏دادن فهرست وظایف ایده‎ال در این مدل، موارد مشابه و متفاوت و در نهایت خلاءِ ‏وظایف شوراهای شهری در ایران با ارجاع به یک ساختار و مدل مدیریت شهری جدیدتر مشخص شود. در ادامه با استفاده از چند مولفه تلاش می‏شود تبیینی از تفاوت‏ها و تنوع‏های موجود در فهرست وظایف این دو شورا ارائه شود. در سطح تحلیل کارکردی با استفاده از یک مدل مفهومی چهار مولفه ‏ای تلاش می‏شود سوءکارکردهای مهم شورای شهر آمل در سیاستگذاری و کنترل شهر مورد شناسایی و تحلیل قرار گیرند. به نظر می‏رسد اعمال سیاست و کنترل توسط شورای شهر آمل(قابل‏ تعمیم به شهرهای هم‏رده خود) با موانع نهادی،سازمانی و مالی متعددی روبروست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative analysis of city councils's tasks and functions in Iran: Based on findings from case study of Amol city council

نویسندگان [English]

  • farzin mahmoudi pati 2
  • mehdi abaszade soorami 3
1 head of department
2 Department of urban planning, , university of Mazandaran
3 FACULTY MEMBER OF UNIVERSITY OF PAYAME NOOR
چکیده [English]

چکیده مبسوط
هر آنچه اعضای شوراهای شهری در طول دوره خدمت خود انجام می‏دهند را می‏توان در قالب سه مفهوم، واحد یا سطح تحلیل مورد بررسی قرارداد: وظیفه، کارکرد و نقش. برای بررسی و شناسایی فهرست وظایف و کار اعضای شورا و تحلیل تطبیقی آنها باید به متون قانونی مرتبط مراجعه کرد. اگر تحلیل و مقایسه وظایف بر اساس مطالعه متون قانونی که وظایف را الزام می‏کنند شدنی است تعریف و تحلیل کارکرد و نقش شورا محصول اندیشه و تحلیل ثانوی اقلام وظایف قانونی و کار واقعی اعضا است. این مقاله در پی شناسایی و تحلیل تطبیقی وظایف و بحث درباره کارکردها و سوءکارکردهای شوراهای شهری در ایران است. تحلیل تطبیقی وظایف می‏تواند خلاء‏های موجود در فهرست وظایف شوراهای شهری ایران را در مقایسه با شهرهای دیگر کشورها که با مدل شورا-مدیر شهر اداره می‏شوند نشان دهد. علاوه بر این، می‏توان انتظار داشت که با نشان دادن تاثیر عوامل موثر بر بروز این تفاوت‏ها (عواملی مانند بلوغ دموکراسی، ساختار کلان حکومتی، سنت‏های دموکراتیک و نظایر اینها) بتوان توضیح و تبیینی برای آن ارائه داد. با جمع‏آوری اطلاعات درباره نحوه ایفای فهرست وظایف کنونی از سوی اعضای شوراها می‏توان نشان داد که کدام وظایف و کارکردها با چه سطحی از کارایی و اثربخشی به انجام می‏رسند. برای این منظور، قانون شوراها و شهرداری‏ها به عنوان منشور حکومت‏های شهری در ایران مورد بررسی و تحلیل قرار می‏گیرد تا مشخص شود قانونگذار چه دامنه‏ای از اختیارات و کارکردها را (در قیاس با هنجارها و مدل‏های ایده‏ال شورا-مدیر) برای شوراهای شهری در ایران مشخص نموده است. درباره این موضوع یعنی تحلیل وظایف و کارکردهای شوراها در ایران مطالعات جدی چندانی وجود ندارد در حالی که شناسایی خلاء‏های وظایف و سوءکارکردهای شوراهای شهر برای تضمین اثربخشی یک حکومت محلی بسیار ضروری است. در مقاله حاضر برای تحلیل کارکردها و شناخت سوءکارکردهای شوراها در ایران از مدل مفهومی چهار مولفه‏ای اسوارا استفاده شده است. این مدل مفهومی برای حکمروایی شهرداری چهار بعد ماموریت؛ سیاستگذاری؛ اداره و مدیریت تعریف می‏کند.یافته ها حاکی از این است که شورای شهر آمل در بعد تعریف ماموریت و چشم‏انداز فاقد هر نوع سند ملاک عمل برای شهر و شهرداری است. به جای تعریف سیاست به عنوان چارچوب تصمیم‏گیری روزانه بیشتر به اتخاذ تصمیمات اجرایی و در بیشترین حالت تدوین مقررات و ضوابط برای امور جزیی می‏پردازد. در بعد اداره برای اعمال کنترل سیستمی حتی از مکانیرم های قانونی موجود نیز نمی تواند بهره مناسبی ببرد. در بعد مدیریت که مهمترین کارش انتخاب و هدایت راهبردی یک مدیر شهری متخصص و توانمند است با اعمال نفوذ از سوی نهادهای قدرت فرادست با دشواری‏های بزرگی مواجه می‏شود. به طور خلاصه به نظر می‏رسد اعمال سیاست و کنترل توسط اعضای شورای شهر آمل(قابل‏تعمیم به شهرهای هم‏رده خود) با موانع نهادی،سازمانی و مالی زیادی روبروست. در نهایت باید یاداور شد که کسب شناخت و تحلیل عمیق و روشمند درباره سوءکارکردهای شوراهای شهری در ایران به شدت نیازمند توجه اندیشمندان این حوزه و نیز پشتیبانی‏های حکومت مرکزی به ویژه وزارت کشور است که مسولیتی جدی در ارتقای کیفیت مدیریت محلی و عملکرد شهرداری‏ها بر عهده دارد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • " politics-administration dichotomy"
  • "function analysis"
  • "council-manager model of government"
  • "city council"
  • "Amol"

مراجع

Barron, J., Crawley, G., and Wood, T. (1991) Councilors in Crisis: The Public and Private Worlds of Local Councilors, London, Macmillan Education LTD
Bruton, M. and Nicholson, D.(1985) Strategic Land Use Planning and the British Development Plan System, The Town Planning Review, Vol. 56, No.1, pp 21-41
DiGaetano, A. and Klemanski, S. J. (1999) Power and City Governance: Comparative Perspectives on Urban Development, University of Minnesota Press
 Donovan,T.,  Smith,D.A.,  Osborn ,T., and  Mooney ,C.Z.(2014) State and Local Politics: Institutions and Reform, Wadsworth,Cengage Learning Inc.,
Duggan, C.K.(2017) A Key Ingredient for Success: An Effective City Council/City Manager Relationship ICMA West Coast Regional Director, International City/County Management Association
Hamilton, K. D. (1999) Governing Metropolitan Areas: Response to Growth and Change, New York and London, Garland Publishing, Inc
Jan Klok, P., and Denters, B.(2013)The Roles Councilors Play, in Egner, B., Sweeting, D. and Jan Klok, P.(Eds) Local Councilors in Europe, Wiesbaden, Springer
Jones, G. and George, J. (2015) Contemporary Management, Ninth Edition, New York : McGraw-Hill, McGraw-Hill Education 
 Landry, L.D. (1977) City Councils as Policy Makers: Myths that Destroy Effectiveness, National Civic Review, Vol.66, No.11,pp 553-557
Letki, N. (2005) Democratic Deficit, in Bevir, M(Ed), Encyclopedia of Governance, Thousand Oaks, California, Sage Publication
Ragin, C. and Amoroso, L. (2011) Constructing Social Research: The Unity and Diversity of Method , Los Angeles, CA.,  Pine Forge Press and Sage Publication, Inc.,
Razin, E. (2000) the Impact of Local Government Organization on Development and Disparities: A Comparative Perspective, Environment and Planning C: Government and Policy, Vol. 18, No.1, pp 17-31
Ryan, M., and Foster, S.(2014) Unlocking Constitutional and Administrative Law, London, United Kingdom, Taylor & Francis Ltd,
 Saltzstein, A. L.,  Copus, C.,  Sonenshein, R. J. and  Skelcher, C.(2008) Visions of Urban Reform: Comparing English and U.S. Strategies for Improving City Government, Urban Affair Review, Vol.44, No.2, pp 155-181
Slack, E.(2004)Models of Government Structure at the Local Level, Working Paper, Queen’s University
Stewart, J.(1990)The Role of Councilors in the Management of Authority, Local Government Studies, Vol.16, No.4,pp 25-37
Svara, J.H.(1985) Dichotomy and Duality: Reconceptualizing the Relationship Between Policy and Administration in Council-Manager Cities, Public Administration Review,Vol. 45, No. 1, pp 221 232
Svara, J.H.(1999) Conflict and Cooperation in Elected-Administrative Relations in Large Council-Manager Cities, State and Local Government Review,Vol.31,No.3, pp 173-189
Svara, J.H.(2002)The Roles of the City Council and Implications for the Structure of City Government, National Civic Review ,Vol.91,No.1,pp 5-23
Svara, J.H.(2006) The Search for Meaning in Political-Administrative Relations in Local Government, International Journal of Public Administration,Vol.29, No.12, pp1065-1090
Todnem, R., and Macleaod, C.(2009) Managing Organizational Changes in Public Services: International Issues, Challenges and Cases, London and  New York, Routledge
Wilson, D., and Game, C. (1998) Local Government in the United Kingdom, London: Macmillan
www.nationsencyclopedia.com, see Institutionalized Democracy
www.livingstoncity.com
برک پور،ناصر.، و اسدی،ایرج.(1388) مدیریت و حکمروایی شهری،چاپ اول، انتشارات دانشگاه هنر تهران
مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران (1385) پروژه مطالعاتی بازنگری استراتژیک نظام مدیریت اجرایی کلان شهر تهران، شرکت خدمات مدیریت ایرانیان
ولمن،هلموت(1395) مجموعه مقالات مدیریت شهری و انتخاب شهردار، ترجمه ناصر برک پور و همکاران، دانشگاه هنر تهران
نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی
دوره 24، شماره 3
مهر 1398
صفحه 31-45

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار