نسبت توسعه و حفاظت در شهر باز خوانی مدل توسعة شهر یزد از منظرتعامل میان رویکردهای توسعه و حفاظت از بخش‌های قدیم در بازه زمانی قرن 5 تا 13 هجری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استادیار مجتمع هنر و معماری، دانشگاه یزد

چکیده

نسبت توسعه و حفاظت، از موضوعات چالش­برانگیز در ادبیات شهرسازی به شمار می­رود. از زمان شکل­گیری نظریات و تئوری­های مرمت و توسعه شهری، رویکردهای متفاوتی در راستای پاسخگویی به این چالش پیش رو، پدید آمده است. برخی، اقدامات حفاظتی را مانعی در مسیر پیشرفت و توسعه تلقی کرده و عده­ای، توسعه را مانعی در مسیر حفاظت از سرمایه­های انسانی می­دانند. در مقاله حاضر، مدل توسعه شهر تاریخی یزد با تجربه حیاتی چند صد ساله، در بازه زمانی قرن 5 تا 13 ه.، با استناد بر روش تحقیق توصیفی_ تاریخی و استدلال منطقی مورد مطالعه قرار گرفته است. بازخوانی این مدل موفق توسعه از منظر چگونگی تعامل رویکردهای توسعه و مؤلفه­های حفاظتی، می­تواند راهکاری کاربردی را در پاسخ به چالش موجود ارائه دهد. بررسی مشخصات این مدلِ توسعه - توسعة حفاظت محور-، بیانگر اهمیت تعامل پویا میان رویکردهای توسعه و حفاظت و توجه به بخش­های موجود در راستای حفظ تداوم حیات شهری است؛ این مدل از توسعه، در قالب اقدامات زایشی (نوسازی) و تکمیلی (بازسازی، بهسازی و نوسازی)، نه تنها زمینه­ساز رشد کمّی شهر بوده،  بلکه ارتقای کیفی بخش­های موجود شهری را نیز با اولویت دادن به اقدامات حفاظتی موجب شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development and Conservation in a City The Study of an Effective Development Model in Terms of Conservation Approaches Case Study: Yazd Physical Development Model from 11 to 19 Century

نویسندگان [English]

  • Samira Adeli 1
  • Mohsen Abbasi Harofteh 2
1
2
چکیده [English]

Balancing development with conservation is a matter of long-running debate within the domain of urban literature، Since the beginning of the modern movement, different theories have been developed on urban conservation and development، Concomitantly, a broad spectrum of approaches have emerged to relief this challenge، One underlying trend is based on the conflict between conservation and development، From this perspective, within the context of a city a dichotomy exists between the conservation of the old parts and the need for development،  Two controversial points of view get involved in this school of thought، From the first point of view, development is the necessity, while conservation is considered as a great and insurmountable barrier to urban development; from the other viewpoint the primary concern is conservation, addressing the worrying trend of urban development toward removing the cultural and traditional values from our living environment، However more recently a new and balanced approach is adopted, emphasizing on the integration of urban conservation and development as a prerequisite for the survival of a city, yet it has not represented practical solutions to the issue. City as a living environment is subjected to development, thus effective and workable solutions to meet the challenge between development and conservation can be provided by considering a well-tested model of development in terms of the interaction between conservation measures and development strategies، A well- experimented and effective development model, concerning conservation, is going to be analyzed, as a case study, with reference to the historic city of Yazd with its long-term survival from 11 to 19 century، An interpretive-historical method has been adopted، Data were collected by field observation and literature review, then discussed thorough logical argument، From this scrutinizing study, the conservation characteristics of Yazd development model have emerged. Six main steps could be recognized in Yazd physical development model, from 11 to 19 century, occurring in the inner and outer parts of the city، The model involves four intervention categories: 1- Preservation and restoration of the old buildings, 2- Rehabilitation of the old fabric, 3- Construction of new buildings in the inner part, and 4، New attachments to the city in the outer part، The first 3 steps are in direct relationship with the concept of conservation as an operation to prolong the life of the city، In fact, These interventions turn the challenges to interaction opportunities. Based on the adopted developmental measures, the main and distinguishing characteristics of Yazd development model have been revealed as follows: 1- Enhancing the active role of the old part, 2- Providing an essential change opportunity, 3- Decreasing the extra loads on the old part, 4- Centrality of the old part in the city development, and 5- Creating a relationship between the old and new part، Yazd development model can be considered as a conservation-oriented development، In this development model, conservation is adopted as the main and effective development strategy, which not only contributes largely to upgrading environmental quality and physical improvement but also serves as a fundamental catalyst for change،  
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development
  • Conservation
  • Conservation_ Oriented Development
  • Historic City of Yazd

مراجع

آیت ا... زاده شیرازی، باقر (1382)، حفاظت بناهای تاریخی، هفت شهر، شماره 11، صص 6-13.
آیتی، عبدالحسین (1317)، تاریخ یزد، آتشکده یزدان، دانشگاه یزد، یزد.
افشار، ایرج(1354)، یادگارهای یزد، انجمن آثار ملی، تهران.
پیرنیا، محمد کریم(1380)، سبک‌شناسی معماری ایران، نشر پژوهنده، تهران.
توسلی، محمود)1360(، ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک ایران، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
تیزدل، استیون ، تتراک و تیم هیث) 1996(، ارزیابی مجدد کیفیت محله های تاریخی شهری، مترجم: حمید خادمی، فصلنامه هفت شهر ، شماره 2، صص 6-17.
جعفری، جعفر بن محمد)1343(، تاریخ یزد، به کوشش ایرج افشار، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.
حبیبی، محسن) 1383(، از شار تا شهر، چاپ پنجم، دانشگاه تهران، تهران.
حناچی، پیروز؛ خادم زاده، محمدحسن؛ شایان، حمیدرضا؛ کامل نیا، ح؛ مهدوی نژاد، محمدجواد)1386(، بررسی تطبیقی تجارب مرمت شهری در ایران و جهان با نگاه ویژه به بافت تاریخی شهر یزد، انتشارات سبحان نور، تهران.
حناچی، پیروز؛ دیبا، داراب؛ مهدوی نژاد، محمد جواد)1386( حفاظت و توسعه در ایران؛ تجزیه و تحلیل تجارب مرمت در بافت های باارزش شهرهای تاریخی ایران، هنرهای زیبا، شماره 32، صص60-51.
رهنما، محمد رحیم) 1388)، برنامه ریزی مناطق مرکزی شهری؛ اصول، مبانی، تئوریها، تجربیات و تکنیکها، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان یزد( 1385)، گزارش ثبت شهر تاریخی یزد در فهرست آثار ملی(منتشر نشده)، شرکت مهندسان مشاور شمسه، یزد. سازمان مسکن و شهرسازی استان یزد(1382)، طرح جامع شهر یزد، مهندسین مشاور عرصه، یزد. صحی زاده، مهشید، ایزدی(1383) حفاظت و توسعه شهری: دو رویکرد مکمل یا مغایر؟، آبادی، شماره 45، صص12-21.
کاتب یزدی، احمد بن حسین( 1345)، تاریخ جدید یزد، به کوشش ایرج افشار، انتشارات امیر کبیر، تهران.
کلانتری خلیل آباد، حسین؛ پور احمد، احمد( 1384)، مدیریت و برنامه ریزی احیاء ناحیه تاریخی شهر یزد، پژوهش های جغرافیایی، شماره 54، صص92-77.
کلانتری خلیل آباد، حسین؛ حاتمی نژاد، حسین( 1385)، برنامه ریزی مرمت بافت تاریخی شهر یزد، انتشارات فراگستر، تهران.
گلکار، کوروش( 1379)، طراحی شهری پایدار در شهرهای حاشیه کویر، مجله هنرهای زیبا، شماره 8، صص52-42.
محمد مرادی، اصغر( 1383)، مرمت و احیای مدرسه قدسیه اصفهان، چاپ اول، سازمان عمران و بهسازی شهری، تهران.
مستوفی بافقی، محمد مفید( 1336)، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، اسدی، تهران.
میرزایی، آزیتا، فدایی، حمید(1385)، روند توسعه تدریجی شهر یزد در ادوار مختلف تاریخی، مجله باستان شناسی، شماره 4، صص91-101
. Antonio, Senen Melchor Ampil) 1995(, Urban Conservation and Development; Sustaining the Spirit of Place, URL: hdl.handle.net.
Appleyard, D )1979(, The Conservation of European Cities, Massachusetts MIT Press, Cambridge.
Ascherson, N) 1987(, Why “Heritage” is Right-Wing, Observer, London.
Ashworth, G. J, Larkham, P, J )1994(, A Heritage for Europe: The Need, The Task, The Contribution, In: Ashworth, G. J., Larkham, P,J, Eds, Building a New Heritage Rootledge, London, 1-9.
Bjqnness, Hans Christie )1992(, A Cultural Heritage Conservation Strategy in the Context of Urban Developing: The Case of Kathmandu, Nepal, Kathmandu urban Heritage Conservation and Development Project.
Campbell, Scott )1996(, Green Cities, Growing Cities, Just Cities?, Journal of the American Planning Association, Vol 62, No 3, PP 296-312.
Cantell, T) 1975(, Why Conserve, the Planners, Vol 61, No 1, PP6-10.
Canter, D (1977), The psychology of place, Architectural Press, London.
Cohen, N(1999), Urban Conservation, Massachusetts: MIT Press, Cambridge.
Cohen, N(2001), Urban Planning Conservation and Preservation, Mc Graw-Hill Professional, NY.
Delafon, J(1997), Sustainable Conservation, Built Environment, Vol 23, No 2, PP 111-120.
DETR (2000a), The Urban White Paper: Our towns and Cities: The Future, Delivering the Urban Renaissance, London.
DETR (2000b), Planning Policy guidance Note 3: Housing, DTLR, London.
Dix, Gerald (1990), Conservation and change in the City, Third World Planning Review, Vol 12, No 4, PP 385-407. Drummond, P, And Swain, C(1996), Environmental capacity of a historic city: the Chester experience, in the Compact City: A Sustainable Urban Form? Eds. M. Jenks, K.Williams and E. Burton, F&N Spon, London.
Thakur, Baleshwar; Pomeroy, George; Cusack, C., and Thakur, S Eds (2007), City, Society, and Planning: Essays in Honour of Ashok K. Dutt. Three volumes, Concept Publishing, New Delhi.
Dyches, A (1991), Demolition by Neglect: What the Experts Say, Preservation Progress, Vol 35, No 5, PP 3-5.
Ebbe, katrinka (2009), Directions in urban development, infrastructure and heritage conservation: opportunities for urban revitalization and economic development, The world bank, urban development unit, URL: www.worldbank.org. Engelhardt, R (1997), Heritage for The Future: Challenge of Preserving The Historic Environment in the Rapidly Modernizing Context of Asia, 7th Seminar on the Cultural Heritage in Asian Countries: Sustainable Development and Conservation, URL: Www.Tobunken.Go.Jp.
Eversley, D (1975), Conservation for the Minority, Built Environment, No 3, PP 14-15.
Fram, mark (1988), Well preserved: the Ontario heritage foundations, manual of principles and practice for architectural conservation, Boston Mills Press, Boston.
Gittel, R. J(1992), Renewing Cities, Princeton University Press, Princeton.
Granham, Harry, L(1985), Maintaining the spirit of place, PDA Publishers, Arizona.
Hewison, Robert (1987), The Heritage Industry: Britain in a Climate of Decline, Methuen, London.
Hobson, Edward (1999), Principles for the Preservation of Historic Timber Structures, URL: www.icomos.org.
Hobson, Edward (1999b), charter on the build vernacular heritage, Mexico, URL: www.icomos.org.
Hobson, Edward (2003), Conservation and Planning, Taylor & Francis Group, London.
Ipekoglu, Basak (2006), An architectural evaluation method for conservation of traditional dwellings, Building Environment, Vol 41, No 3, PP 386-394.
Jenkes, M; Williams, K; Burton, E(eds)(1996), Enviromental Capacity of a Historic City: The Chaster Experience in the Compact City: A Sustainable Urban Form?, F & N Span, London.
Kishan Datta, Bahatta (2011), Urban Heritage Conservation and Sustainable Community Development: A Case Study of Historic Town "Thimi" of Kathmandu Valley, Lambert Academic Publishing, Nepal.
Kocabas, Arzu (2006), Urban Conservation in Istanbul: Evaluation and Re Conceptualization, Habitat International, No 30, PP 107-126.
Kostof, Spiro (1992), The City Assembled, the elements of urban form through history, Thames and Hudson, London. Larkham, P.J (1996), Conservation and the City, Macmillan, London.
Lichfield, N (1988), Economics in Urban Conservation, Cambridge University Press, Cambrige. Lih, Chan Yew (2005), Conservation and Change, A Singapore Case of Urban Conservation and Development, 15th ICOMOS General Assembly, URL: openarchive.icomos.org.
Lynch, K (1984), Good city form, The MIT Press, Cambridge.
Maguire, R (1998), Conservation and Divergent Philosophers, Journal of Architectural Conservation, Vol 3, No 1, PP 7-18. Manna Perumalage, R (1948), Urban Conservation Approach to Development Planning of Local Area with Special Reference to Batticaloa Municipal Council Area, URL: dl.lib.uom.
Markham, J.E (1998), The Future of Shopping; Traditional Patterns and Net Effect, Macmillan, London.
Martokumumo, Widjaja (2002), Urban Heritage Conservation in Indonesia, Experiences from the Inner- City of Bandung and Jakarta Kota, in P. Nas(ed), the Indonesian Town Revisited, pp 374-389, LIT, Singapore.
Mcguigan, J (1996), Culture and the Public Sphere, Routledge, London.
Mesarovire M, & Pestel E (1975), Mankind at the Turning point, Hutchinson co, London.
Monsma, T. M (1979), An urban strategy for Africa, Pasadena, W. Carey Library, California.
Mynors, C (1984), Conservation Areas: Protecting the Familiar and Cherished Local Scene, Journal of Planning and Environmental Law, March, PP 144-157.
Nasser, Noha (2003), Planning for Urban Heritage Places: Reconciling Conservation, Tourism and Sustainable Development, Journal of Planning Literature, Vol 17, No 4, PP 467-479.
Phengtago, P (1997), Laws and regulations to support conservation and development of Ayutthaya Historic City,7th Seminar on The World Cultural Heritage in Asian Countries, URL: www.tobunken.go.jp. Pickard, R. D (1996), Conservation in The Built Environment, Addison Wesley Longman, Singapore. Pickard, R. D (2001), Management of Historic Centers, Spon Press, London.
Scribner, D (1976), Historic Districts as an Economic Asset to the Cities, The Real Estate Appraiser May/ June, PP 7-12. Shipley, R (2000), Heritage Designation and Property Values: Is There an Effect? The International Journal of Heritage Studies,6(1),URL: Www.Fes.Uwaterloo.Ca.
Smith, N, Williams, P (1986), Gentrification of the City, Allen & Unwind, Boston.
Steinberg, Florian (1996), Conservation and Rehabilitation of Urban Heritage in Developing Countries, Habitat International, Vol 20, No 3, PP 463-475.
Thaitakoo, Doosadee (2006), Toward a Way to Balance Conservation and Development in the Ayutthaya Historic Town Centers, MANUSYA: Journal of humanities ,No 12, PP 16-34.
Thaitakoo, Doosadee (2006), Toward a Way to Balance Conservation and Development in the Ayutthaya Historic Town Centers, Journal of Humanities, No 12, PP 16-34.
Tiesdell, S, & Health, T, (1998), Revitalizing Historic Urban Quarters, Architectural Press, Oxford.
Topcu, Hicran (1996), Change with/versus conservation: architectural intervention and their effects on the character of the historic urban site of Izmit, Department of architectur-restoration, The Middle East Technical University, Ankara.
Warner, R. M; Groff, S. M; Warner, R. P; Weiss, S (1978), Business and Preservation, INFORM INC, New York.
Watanabe, A(1998), Keynote address, Seminar on The World Cultural Heritage in Asian Countries – Sustainable Development and Conservation, URL: www.tobunken.go.jp.
Wright, P(1985), On Living in an Old Country; the National Past in Contemporary Britain, Verso, London.
Yuen, B; Hock, Ng TZE (2001), Urban Conservation in Singapure: Tradition or Tourist Bane, Planning Practice & Research, Vol 16, No 1, PP 39-50.
Yusof, N; Yoke Mui, L; Lik Meng, L; Sook Fem, T (2007), Urban Conservation as a Development Strategy to Revitalize Real State Market: An Analysis of Property Transactions in Georgetown Penang, Journal of Construction in Developing Countries, Vol 12, No 2, PP 43-61.
Zancheti, S. M (2005), Development Versus Urban Conservation in Recife a Problem of Governance and Public Management, City & Time, Vol 1,3, No 2, PP 15-27.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار