2024-03-29T11:34:59Z
https://jfaup.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=7569
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1394
20
1
سنتِ سنتگرایان و سنتگرایی معماران
عیسی
حجت
مقاله بر آن است که در مفهوم سنت و مرام سنتگرایان تعمق و تأملی نماید. آیا سنتِ سنتگرایان همان سنتِ گمشدۀ ما و عالم معماری ما است؟ آیا این سنت، تداوم فرهنگ سنتی ما است؟ آیا این سنت میتواند پردازنده و بازآفرینندۀ معماری سنتی ایران باشد؟ سنتگرایان از کی و کجا پدید آمدند؟ مرام آنان چیست و نگاه ایشان به معماری چگونه است؟در پاسخ، این مقاله سنتگرایی را پدیدهای مدرن و سنتِ سنتگرایان را سنتی نخستین، فرازمانی، فرامکانی و فرافرهنگی مییابد؛ سنتی که تمامی اقوام و عقاید، از هندو و بودایی و مسیحی و مسلمان را فرا میگیرد و داعیۀ جهانشمولی و عالمگیری دارد.مقاله سپس با تأملی در یک اثر معماری سنتگرا، کارآمدی آن را در تداوم معماری سنتی و سنت معماری این مرز و بوم بررسی میکند: معماری سنتگرا در شایستهترین شکل خود، پا را از تعریف و تمجید و تقلید معماری سنتی فراتر نمینهد و پاسخی از جنس زمان به معماری سنتسوختۀ این سرزمین نمیدهد.نتیجه آنست که معماری را گِلی است و دِلی؛ گِل را تافتن و دِل را نیافتن، سبب میشود تا معماری ما و آموزش معماری ما از فهم عمیق سنت و معماری سنتی بازماند و به تقلیدی رقیق از آن بسنده کند.
Tradition
Traditionalist
architecture
Sacred
Material Aspect
Spiritual Aspects
2015
03
21
5
16
https://jfaup.ut.ac.ir/article_56367_51fd4eabb6e4912cccc79ee02f51c0f9.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1394
20
1
بررسی تطبیقی فضاهای عمومی ویژه زنان با فضاهای عمومی شهری در میزان پاسخگویی به نیازهای بانوان نمونه موردی: پارک آب و آتش و بوستان بهشت مادران تهران
میترا
حبیبی
فرشته
علیپور شجاعی
زنان به عنوان نیمی از بهرهبرداران فضاهای عمومی، حق دارندهمانندمردان از فضاهای عمومی شهری استفاده کنند.اما از آنجاییکه نوع نیازها، نحوه ادراک محیط و در نتیجه الگوهای رفتاری زنان و مردان در فضاهای عمومی، تفاوتهای معناداری دارند، لذا نادیدهانگاشتن تفاوتها میتواند حضور زنان را در فضاهای عمومی محدود نماید. ایجاد فضاهای ویژهی بانوان با هدف رفع نیازها و کاهش محدودیتهای زنان، یکی از رویکردهای جدید برای تامین رضایت و امنیت بیشتر زنان در فضاهای شهری است. هدف پژوهش، بررسی عملکرد فضاهای عمومی ویژهی زنان در میزان پاسخگویی به نیازهای زنان در مقایسه با دیگر فضاهای عمومی میباشد. بدین منظور معیارهای فضاهای عمومی موفق برمبنای سازگاری با نیازهای زنان، تدوین و دریک فضای عمومی ویژه بانوان (بهشتمادران) و یک فضای عمومی همهشمول (پارک آب و آتش) با بکارگیری روش تحلیل کیفی (تحلیلمحتوا) و کمّی (SPSS و Excel) مورد سنجش قرارگرفتهاند. نتایج نشان میدهد علیرغم نقش منطقهای بوستان بهشت مادران، این بوستان در مقیاس محلی عمل کرده و به فضایی کارکردی جهت فعالیتهای ورزشی با آزادی پوشش، تقلیل یافتهاست. همچنین با محدودبودن وقت زنان در انجام فعالیتهای اختیاری و اجتماعی، تداوم استفاده از فضاهای عمومی ویژه، موجب کاهش زمان حضور زنان در دیگر فضاهای عمومی و کمرنگشدن نقش و حضور آنان در شهر میشود. بهنظرمیرسد فضاهای ویژهی بانوان درپاسخگویی به نیازهای اجتماعی زنان با مشکل مواجه است.
public spaces
Women
Specific Public Space for Women
Needs of Women
2015
03
21
17
30
https://jfaup.ut.ac.ir/article_56368_2440b6d3291f3a99e8b64650a8bf6ce5.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1394
20
1
بررسی عوامل موثر بر چگونگی سکونت در محلات نمونه موردی: محله عودلاجان در تهران
پیروز
حناچی
نعیمه
رضائی
در شهرهای قدیمی ایران، محله، مکانی واقعی برای زندگی، فضایی برای تعاملات اجتماعی و همچنین مکانی برای فعالیتهای تولیدی و اقتصادی بوده است. با تحولات شهری و دگرگونی سبک زندگی، محلهها نیز با تغییرات قابل توجهی مواجه شدند. در تهران به عنوان پایتخت، تغییرات ایجاد شده بارزترند. محله عودلاجان که در هسته تاریخی شهر واقع شده و تا سالهای 1340، مطلوبترین محله برای زندگی بوده، به دنبال گسترش شهر و شکلگیری محلات جدید و همچنین تاثیر عوامل دیگر از جمله نفوذ بازار و سیاستهای شهری، دچار تحولات اساسی شده است. در اثر فرآیند جابجایی جمعیت و استقرار گروههای مهاجر و کم درآمد به جای ساکنان اصیل در محله، نحوه سکونت و رفتار افراد در فضای محله نیز تغییر کرده است. هدف از این پژوهش، شناخت چگونگی سکونت در محله و عوامل موثر بر آن است. مطالعات انجام شده در محله نشان میدهد که چگونگی سکونت و رفتار ساکنان در محله تا حد قابل توجهی متاثر از تصویر ذهنی آنها از محله است. این تصویر ذهنی از یک طرف بستگی به ویژگیهای فردی ساکنان دارد و از طرف دیگر متاثر از عوامل بیرونی مانند خصوصیات کالبدی محیط، نوع نگاهها از بیرون به محله و سیاستهای شهری است.
Neighborhood
Habitat
Sense of Place
Perception
Subjective Imagination
2015
03
21
31
40
https://jfaup.ut.ac.ir/article_56369_9c0bfabf6e08501cfe2462321c10c62f.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1394
20
1
نسبت توسعه و حفاظت در شهر باز خوانی مدل توسعة شهر یزد از منظرتعامل میان رویکردهای توسعه و حفاظت از بخشهای قدیم در بازه زمانی قرن 5 تا 13 هجری
سمیرا
عادلی
محسن
عباسی هرفته
نسبت توسعه و حفاظت، از موضوعات چالشبرانگیز در ادبیات شهرسازی به شمار میرود. از زمان شکلگیری نظریات و تئوریهای مرمت و توسعه شهری، رویکردهای متفاوتی در راستای پاسخگویی به این چالش پیش رو، پدید آمده است. برخی، اقدامات حفاظتی را مانعی در مسیر پیشرفت و توسعه تلقی کرده و عدهای، توسعه را مانعی در مسیر حفاظت از سرمایههای انسانی میدانند. در مقاله حاضر، مدل توسعه شهر تاریخی یزد با تجربه حیاتی چند صد ساله، در بازه زمانی قرن 5 تا 13 ه.، با استناد بر روش تحقیق توصیفی_ تاریخی و استدلال منطقی مورد مطالعه قرار گرفته است. بازخوانی این مدل موفق توسعه از منظر چگونگی تعامل رویکردهای توسعه و مؤلفههای حفاظتی، میتواند راهکاری کاربردی را در پاسخ به چالش موجود ارائه دهد. بررسی مشخصات این مدلِ توسعه - توسعة حفاظت محور-، بیانگر اهمیت تعامل پویا میان رویکردهای توسعه و حفاظت و توجه به بخشهای موجود در راستای حفظ تداوم حیات شهری است؛ این مدل از توسعه، در قالب اقدامات زایشی (نوسازی) و تکمیلی (بازسازی، بهسازی و نوسازی)، نه تنها زمینهساز رشد کمّی شهر بوده، بلکه ارتقای کیفی بخشهای موجود شهری را نیز با اولویت دادن به اقدامات حفاظتی موجب شده است.
Development
Conservation
Conservation_ Oriented Development
Historic City of Yazd
2015
03
21
41
54
https://jfaup.ut.ac.ir/article_56370_3077fccfb7ce7c68b8f9ef3014f0441b.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1394
20
1
شاخصهای محیط انسان ساخت و تاثیرات آن بر آلودگی هوا (مطالعه موردی: محدوده پیرامونی چهارده ایستگاه سنجش کیفیت هوا در شهر تهران )
اسفندیار
زبردست
حسین
ریاضی
برنامهریزی و در پی آن طراحی مشخصههای محیط انسان ساخت، میتواند بر نحوهی زندگی در شهرها و سلامت عمومی شهروندان مؤثر باشد، چگونگی جریانهای حرکتی و حملونقل شهری، مصادیقی تاملبرانگیز از این تاثیرگذاری هستند. براین اساس، هدف اصلی این مطالعه، تحلیل اثرات سنجههای محیط انسانساخت بر کیفیت هوای شهری است. در این رابطه، شاخصهای محیط انسانساخت در زمینه کاهش اتکا به حمل و نقل موتوری و ارتقای پیاده مداری، کاهش جزایرگرایی و افزایش ریههای تنفسی شهر از متون نظری استخراج و در محیط نرمافزار Arc Map مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه ارتباط شاخص های مذکور و میانگین غلظت سالیانه آلایندههای O3، NO، NO2، CO و PM10 در سال 1389 بررسی گردید. براساس نتایج پژوهش، شاخصهای محیط انسانساخت با غلظت آلایندههای هوا دارای همبستگی هستند. براساس تحلیل فضایی مرکز-پیرامون غلظت آلایندهها، غلظت آلایندهها در نواحی مرکزی و غیرمرکزی شهر متفاوت است. این ارتباط در زمینه دو آلاینده O3 و PM10 به خوبی مشخص است، به طوری که با فاصله از مرکز شهر، آلایندهی ثانویه O3 افزایش یافته و آلایندهی اولیه PM10 کاهش مییابند. همچنین تحلیل فضایی شاخصهای محیط انسان ساخت نشان داد که با فاصله از مرکز شهر شاخصهای تراکم جمعیتی، تراکم تقاطعها، تراکم واحدهای خردهفروشی و مساحت فضاهای باز شهری کاهش مییابد.
Urban Planning
Public health
Air pollution
Built Environment
Spatial analysis
2015
03
21
55
66
https://jfaup.ut.ac.ir/article_56371_09bc5590141dcb53c36112d25f52f657.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1394
20
1
بهرهگیری از الگوهای طبیعت برای طراحی ساختارهای تغییرپذیر خمشو در معماری
محمد رضا
متینی
به طور معمول بخش مهمی از تغییرات در معماری از طریق ساختارهای تغییرپذیر ممکن میگردند. این گونه ساختارها عموماً از مصالحی سخت یا نرم یا ترکیبی از ایندو تشکیل شدهاند، اما توسعۀ مصالح جدید در عرصۀ معماری، امکان بهرهگیری از اجزای انعطافپذیر و خمشو را نیز در سالهای اخیر فراهم نموده است. این گونه ساختارهای تغییرپذیرخمشو، برتریهایی نسبت به ساختارهای تغییرپذیر معمول داشته که از مهمترین آنها سادگی، سبکی، نیاز به اجزای الحاقی کمتر و قابلیت بازگشتپذیری سادهتر به فرم اولیه میباشد. نو بودن اینگونه سازهها باعث گردیده پاسخ به بسیاری از مسایل و سؤالات مربوط به آنها، مطالعه و پژوهشهای جدیدی را طلب کند که یکی از مهمترین این سؤالات به مکانیزمهای مناسب برای تغییرپذیری آنها مربوط میشود. در این مقاله سعی شده تا با رویکردی بایونیکی به یافتن پاسخهایی ملهم از طبیعت برای مکانیزمهای مولد تغییر فرم در این سازهها پرداختهشود. در این مسیر با بهکارگیری فرایندی سلسله مراتبی و علمی، سعی به یافتن الگوهایی مناسب از طبیعت، استخراج ایدهها از این الگوها و ارایۀ مثالهایی عملکردی در معماری با ایدههای بهدست آمده شده است. در این مسیر دو روش برای انتقال قوانین طبیعت به معماری پیشنهاد گردیده که این روشها میتوانند در بسیاری از رویکردهای بایونیکی مشابه نیز استفاده داشته باشند.
Pliable Convertible Structures
Bending-Active Structures
Biomimetic
Geometrical Models
Physical Models
Top-Down Process
2015
03
21
67
80
https://jfaup.ut.ac.ir/article_56372_04fed00ef1b95af0e46a2c0441ea1eef.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1394
20
1
تحلیل شکاف میان برنامه ریزی و مدیریت اجرای اسکان در برنامه های گردشگری شهری مورد مطالعه: طرح ایجاد و بهسازی اقامت زائران در شهر مشهد
بهناز
امین زاده
علی
آسوده
موضوع اسکان گردشگران، خصوصاً در شهرهایی که به عنوان مقاصد پرجاذبه گردشگری شناخته میشوند، همواره چالشهایی را برای مدیریت شهری ایجاد کرده است. لذا ضروریست تا به عنوان بخشی از نظام برنامهریزی شهری، در عمل بررسی شود. هدف از این تحقیق، ارائه تحلیلی از شکاف میان برنامهریزی و مدیریت اجرای برنامههای اسکان گردشگری است که بطور خاص به بررسی طرح "ایجاد و بهسازی مکانهای مناسب برای اقامت زائران کم درآمد در مشهد" میپردازد. این طرح از سال 1388 در منطقه ثامن به مرحله اجرا درآمده است. مطالعه حاضر با استفاده از روش بازبینی پیرس، اجرای این طرح را در یک دوره سه ساله بررسی میکند تا تحلیلی از عوامل ناکارآمدی آن ارائه دهد. یافتههای تحقیق نشان میدهد پیمایش و تحلیل ناکافی مولفههای کلیدی توسط برنامهریزان، پیشبینی نادرست برنامهریزان و آگاهی اندک آنها از تجارب عملی، مدیریت راهبردی ناکارآمد و انحراف از طرح، عدم تعهد مدیریتهای طرح به اجرای طرح، و عدم جذب سرمایهگذاری بخش خصوصی، از عوامل مهم شکاف میان برنامهریزی و اجرای طرح مذکور میباشند که موجب کندی و در نهایت تعلیق طرح شده است.
tourism planning
Implementation Management
Accommodation
Plan Appraisal
2015
03
21
81
90
https://jfaup.ut.ac.ir/article_56373_953dd197fd1799ac6799befcdc008313.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1394
20
1
ارزیابی عوامل موثر در ارتقای کیفیت گردش پیاده در داخل و خارج مراکز خرید شهری مطالعۀ موردی: مجتمع تجاری کردستان- سنندج
بختیار
بهرامی
آرش
خسروی
این مقاله به دستهبندی میزان و مکانیسم تاثیر عواملی میپردازد که بر کیفیت و مطلوبیت تجربه گردش پیاده و پرسهزنی در مراکز خرید و پاساژهای شهری موثر هستند. از اینرو، با بررسی ادبیات موضوع، این موارد در 6 عامل فضایی- اجتماعی؛ جذابیت، راحتی و آسودگی، احساس امنیت، دسترسی و نفوذپذیری، جهتیابی و خوانایی و تعاملات اجتماعی دستهبندی میشوند. در مطالعه نمونه موردی، دادههای مرتبط با این عوامل، با روشهای ترکیبی گردآوری میشود و در آخر با کمک نرمافزار SPSS، تفسیر نتایج به صورت مستدلتر ارائه میشود. در این راستا، بین 110 نفر پرسشنامه توزیع میشود، با برخی از آنان مصاحبه عمیق میشود و همزمان قرارگاههای رفتاری و مسیرهای حرکتی از طریق برداشت نقشههای رفتاری، پیگردی (تراکینگ) و یادداشتبرداری روزانه و عکاسی مشخص میشوند. یافتههای مقاله عنوان میکند که در چنین مراکز خرید درون شهری، طراحی مجموعهای همساز از سازمان فضایی (فرم) و رویدادهای متناسب با رفتار پرسهزنها، میتواند در ارتقای کیفیت فضایی، اجتماعپذیری و نیز کارکرد اقتصادی آنها در آینده موثر باشد و اساساً نمیتوان بدون توجه به رفتارهای پرسهزنها به طراحی و سازماندهی فضایی به ویژه پوسته خارجی آنها پرداخت.
Urban Shopping Centres
Passage
Active Truancy
Pedestrian Circulation
spatial configuration
2015
03
21
91
100
https://jfaup.ut.ac.ir/article_56374_4573be43b08b514cfc19a1ba2e39fffd.pdf