2024-03-29T09:21:43Z
https://jfaup.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=3106
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1391
17
3
آسیبشناسیِ لرزهای معابر شهری
محمدمهدی
عزیزی
میلاد
همافر
برنامه ریزی شهری با هدف کاهش آسیب پذیری، ناگزیر از شناخت نحوه و علل آسیبپذیری هر یک از عناصر کالبدی شهر است. در این راستا، آسیبشناسی لرزهای شبکه ارتباطی و به ویژه معابر شهری، به عنوان یکی از عناصر کالبدی شهر، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش تلاش دارد، با به کارگیری روشهای نوین آماریِ مرتبط و AHP و نیز استفاده از GIS ، مدلی بسطپذیر را برای تعیین آسیبپذیری لرزهای معابرِ شهری ارائه کند. برای تدقیق پیشنهادات یاد شده، محله کارمندان واقع در شهر کرج به عنوان مطالعة موردی مورد ارزیابی قرار گرفته است. براساس نتایج تحلیل سلسله مراتبی، از میان 10 معیار آسیب پذیری منتخبِ پژوهش، معیارهایِ جمعیت مرتبط با معبر، موقعیت و ویژگیهای زیرساختهای شهری و شیب معبر، بیشترین، و معیارهای دسترسی و کیفیت کف معبر، از کمترین اهمیت در تعیین سطح آسیب-پذیری معبر برخوردار هستند. بررسی روابط همبستگی، نشان از همبستگی درونی میان معیارها، همپوشانی دادهها و عدم امکان تعیین حد آستانه به صورت منفرد برای معیارها دارد. بنابراین، آسیب پذیری لرزهای معابر شهری، معلول یک معیار نبوده و برآیند مجموعه ای از عوامل میباشد. برای تعیین آسیبپذیری لرزهای، ضروری است از روشهایِ تحلیلیِ مبتنی بر تحلیل توامان معیارها سود جست که این امر نشان دهندة مطلوبیت و کارآیی مدل ارزیابی پیشنهادی پژوهش حاضر می باشد.
earthquake
Urban Planning
Urban Roads
Urban Transportation System
2012
09
22
5
16
https://jfaup.ut.ac.ir/article_30369_c7a61033ac88b512b900b9e1c8717e00.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1391
17
3
سنجش ابعاد اجتماعی فضای جمعی ایستگاه های پایانه ای مترو
نینا
خلیقی
محمدرضا
پورجعفر
محمدرضا
بمانیان
در دوران معاصر فضای ایستگاه های پایانه ای مترو از جمله فضاهای عمومی است، که بستری برای وقوع بخشی از فعالیت های اجتماعی محسوب می شود. از این رو دستیابی به چارچوبی جهت سنجش بعد اجتماعی این فضاها، هدف اصلی پژوهش حاضر است. جهت نیل به هدف مذکور، با استفاده از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی، ابتدا دیدگاه متخصصین در باب مفهوم فضای جمعی ایستگاه های پایانه ای مترو و ابعاد اجتماعی آنها، همچنین تجارب جهانی موفق، مورد بررسی قرار گرفته اند. سپس با توجه به معیارها و شاخص های اجتماعی مستخرج از مراحل پیشین، مدل ویژه سنجش ابعاد اجتماعی مختص فضای جمعی ایستگاه های پایانه ای مترو، تدوین شده است. در ادامه با استفاده از مدل مذکور، وضعیت موجود فضای ایستگاه مورد مطالعه، یعنی ایستگاه پایانه ای مترو شهید سلطانی کرج، از طریق مشاهدات میدانی و تکمیل پرسش نامه، ارزیابی گردیده است. نتایج سنجش حاکی از آن است که از بین 6 معیار اصلی اجتماعی، فضای ایستگاه مورد مطالعه در حوزة معیارهای دسترسی و عدالت، مشارکت و نظارت و آموزش و سلامت از بیشترین مشکلات رنج می برد.
public space
Social Criteria
social dimension
Subway Terminal
2012
09
22
17
28
https://jfaup.ut.ac.ir/article_30370_dd01bfd891e27972b0025b69ebf0fa5f.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1391
17
3
ارزیابی جایگاه مشارکت در طرح های منظر شهری
به منظور ارائه فرایند مناسب بازآفرینی بافتهای آسیب دیده
بهناز
امین زاده
راضیه
رضابیگی ثانی
به دنبال مطرح شدن مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی بافتهای آسیب دیده در مدیریت شهری کشورمان، تهیه طرحهای منظر شهری از سال 1385 با داعیه مشارکت دادن مردم در نوسازی بافتهای آسیب دیده و در قالب «طرحهای تفصیلی ویژه نوسازی» در دستور کار قرار گرفت. مداخلات انجام شده در قالب این طرحها از جمله در طرح منظر محله اتابک که از اولین طرحهای منظر شهری تهران است، نشان دهنده تجربه ناموفق مشارکت مردم در فرایند نوسازی و احیای این بافت بوده است. نتیجه اجرای طرح منظر شهری محله اتابک از هم گسیختگی سازمان فضایی سنتی بافت، ایجاد فضاهای بدون دفاع و رها شده و ترک محله توسط ساکنین بومی است که به دنبال خود بی اعتمادی مضاعف به مدیریت شهری در جلب مشارکت مردم را سبب شده است. به منظور ارائه فرایند مناسب بازآفرینی بافتهای آسیب دیده در این تحقیق پس از بررسی جایگاه مشارکت مردم در طرح منظر شهری از طریق روش تحلیل محتوی شرح خدمات و مصاحبه با ساکنین محله، نقائص و کاستیهای فرایند مشارکت در این طرح ها مورد بحث قرار گرفته و تلاش شده است تا فرایند مناسب برای تحقق بازآفرینی مشارکتی در طرح های منظر شهری بافت های آسیب دیده ارائه گردد.
Atabak Neighborhood
participation
process
Urban Landscape Plans
urban regeneration
2012
09
22
29
40
https://jfaup.ut.ac.ir/article_30371_c2d17669b99cdc190f46458713c5a906.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1391
17
3
ادراک در معماری
مطالعه موردی سنجش ادراک گردشگران اروپایی از معماری ایرانی- اسلامی شهر اصفهان
ریحانه
بهبودی
معماری جدا از وجهه کارکردی آن، معنایی در درون خود نهفته دارد که به ناظر و یا کاربر اثر معماری منتقل می کند. ادراک ناظر نسبت به موضوع معماری در حوزه های متعددی مورد استفاده قرار می گیرد. در گردشگری، بررسی ادراک گردشگران از جاذبه های معماری مقصد مورد بازدید راهنمای سودمندی برای برنامه ریزان و بازاریابان این صنعت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ادراک گردشگران اروپایی از معماری ایرانی– اسلامی است. برای بررسی دقیق تر، تحقیق حاضر بر معماری ایرانی- اسلامی دوره صفویه شهر اصفهان، متمرکز شده است. مدل انتخابی و مورد استفاده این تحقیق، مدلی است که اچنر و ریچی برای سنجش انگاره مقصد گردشگری در سال 1993 ارائه کرده اند. تحقیق مشتمل بر دو فاز اصلی نظر سنجی از خبرگان و نظر سنجی از گردشگران اروپایی است. بر اساس نتایج این تحقیق، معماری ایرانی– اسلامی، نقش برجسته ای در شکل گیری انگاره گردشگران اروپایی از مقصد ایران دارد. میدان نقش جهان و مسجد شیخ لطف الله مهم ترین و قابل توجه ترین مکان های این شهر در ذهنیت ادارکی گردشگران اروپایی می باشند. بازدیدکنندگان اروپایی مهم ترین و برجسته ترین احساس خود در رابطه با معماری ایرانی – اسلامی را احساس شگفتی و معنویت ابراز کرده اند. از نظر آن ها دو عنصر کالبدی استفاده از هندسه و فضا دارای اهمیت ویژه ای هستند.
Image
Iranian-Islamic Architecture
Perception
Tourism
2012
09
22
41
48
https://jfaup.ut.ac.ir/article_30372_47a5645c742888a837a19c38c6f009be.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1391
17
3
تحلیل عوامل موثر بر الگوی رشد کالبدی شهرهای بزرگ ایران
نمونه مطالعه: الگوی رشد کالبدی شهر رشت
حمید
ماجدی
اسفندیار
زبردست
بهاره
مجربی کرمانی
رشد شهری و عوامل محرک آن موضوعات مهمی در تحلیل مطالعات شهری کنونی به شمار می رود. هدف این مقاله، شناخت عوامل موثر بر رشد شهری، کمّی کردن وابستگی بین رشد و عوامل محرک آن و تحلیل الگوی رشد بر اساس تغییرات کاربری زمین تاریخی برای شهر رشت می باشد، با این فرض که رشد شهر رشت تحت تاثیر عوامل محرک خاص و الگوهای مشخص محلی است. در این راستا، با مروری بر مفاهیم نظری مرتبط با عوامل موثر بر رشد شهری، سنجه های کمّی برای رشد شهری تدوین شد، تا به عنوان چارچوب مناسب برای بررسی عوامل موثر بر رشد شهر رشت مورد استفاده قرار گیرد. سپس با رویکرد نمونه سازی لاجیستیک رگرسیون دو دسته از عوامل موثر بر رشد شهر رشت معرفی گردید: 1) عوامل با تاثیر مثبت بر رشد شهری: شیب (بر حسب درصد)، فاصله از نزدیکترین محل تجاری، وجود زمین-های کشاورزی و بایر و مناطق دارای تراکم جمعیتی کم 2) عوامل با تاثیر منفی بر رشد شهری: فاصله از راههای اصلی و بین شهری، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از مراکز صنعتی، وجود مناطق دارای پوشش جنگلی و مناطق با قیمت زمین بالا.
Growth' Driving Factors
Rasht
Spatial modeling
urban growth
2012
09
22
49
60
https://jfaup.ut.ac.ir/article_30373_5b2b996f03c224ad8b1621877ec402c1.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1391
17
3
معماری امروز و ابهامی در باب ثابت و متغیر
عاطفه
کرباسی
در معماری امروز ما، هم در عرصه نظر معیارهای چندان ثابت و روشنی در دست نیست و هم در عرصه عمل، عواملی چون تکرار محض صورت های معماری گذشته، اصالت تمایز، شگفتی آفرینی و ابراز خودخواهانه خویش و پذیرش کثرت و تغییر محض یا ایجاد وحدت از طریق یکسان و همانند سازی و اهمیت یافتن صِرف صورت معماری بدون اعتنا به معنای آن، به این بی معیاری و نابسامانی دامان زده است. چنین است که می توان یکی از علل آشفتگی کنونی معماری را، ابهامی عمیق در چیستی امر ثابت و امر متغیر دانست. با تکیه بر جهان بینی حکمی، روشن ساختن ابهام در باب ثبات و تغییر نه از اندیشه صرف در چگونگی صورت معماری، بلکه از بازاندیشی در چیستی امر ثابت و متغیر در زندگی انسان که معماری ظرف آن است آغاز می شود تا راه را برای شناخت ثابت و متغیر در معماریِ دربرگیرنده این زندگی بگشاید. انسان ها دارای مرتبهای ثابتاند که در پاسخ به فطرت و براساس سنت بی تغییر الهی، بی زمان و مکان است. بدین ترتیب می توان مرتبه ای برای معماری تعریف کرد که ثابت است و تحت دامنه-ای خاص می تواند در مرتبه صورت ها، متغیر و ثابتمدار باشد.
Constant
God's Tradition
temperament
Today’s Architecture
Variable
2012
09
22
61
70
https://jfaup.ut.ac.ir/article_30374_c38cc23cc209c78cd6e5d6027068b6b0.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1391
17
3
بازاندیشی در آموزش درس «آشنایی با معماری معاصر»
(در مقطع کارشناسی رشته معماری در دانشگاههای ایران)
سعید
حقیر
یلدا
شوهانی زاد
آموزش درس «آشنایی با معماری معاصر»، که در قالب دو واحد درسی الزامی برای دانشجویان کارشناسی رشته معماری ارائه میشود، بر متدهای متفاوتی در دانشگاههای ایران استوار است. از این متدها، مدرسین عمدتاً به دو گرایش بیشتر توجه مینمایند: گروهی آنرا درسی «مفهومی» و «بینشی» و متفاوت از دروس تاریخ معماری تلقی کرده و گروهی دیگر نیز آنرا درسی «دانشی» و مبتنی بر دروس تاریخ معماری می دانند. گروهی نیز معتقدند که اساساً مسئله به میزان کمّی واحدهای این درس مربوط است. اختلاف نظر بر سر «دوره زمانی» مورد مطالعه در این درس در متد دوم نیز موضوعی بسیار بحث برانگیز است. تعریف واژه «معاصر» از ترجمان لغوی تا معنای خاص آن، دوره بندیهای متفاوتی را در تدوین شرح درس برای اساتید ایجاد مینماید. به علاوه نکته مغفول در تمام حالتهای بالا، موضوع مهم و اغلب از قلم افتادهی «معماری معاصر ایران» است. مقالهی حاضر در نظر دارد تا با مورد مطالعه قراردادن دقیق متدهای آموزشی این درس در دانشگاههای کشور و مقایسهی آن با برخی از دانشگاههای مطرح جهان، به بررسی کمّی و کیفی جایگاه، تعداد واحدهای آموزشی و متدهای آموزشی این درس پرداخته تا از آن طریق بتواند در ارتقای آموزش مباحث نظری در رشته معماری مؤثر واقع شود.
Architectural Education
contemporary architecture
Essential Theories of Architecture
History of Architecture
Iranian Contemporary Architecture.
Modern architecture
2012
09
22
71
80
https://jfaup.ut.ac.ir/article_30375_862d5469856a270e6b869651d4b88036.pdf
Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning
Journal of Fine Arts
2228-6020
2228-6020
1391
17
3
بازشناسی نقش و تأثیر جریانهای فکری عصر صفوی در شکلگیری ورودی مساجد مکتب اصفهان
محسن
طبسی
فهیمه
فاضل نسب
اعتقادات و ارزشهای حاکم بر جامعه، همواره بر هنر و معماری دوران مؤثر بوده است. در دورهای که مکتب اصفهان به مدد اندیشهی بزرگان و نفوذ بیسابقه تفکر شیعی به بالندگی رسید؛ بستری برای رشد و امتزاج جریانهای فکری مبتنی بر تفکر شیعی فراهم آمد. از مجموع دیدگاههای مطرح در این دوره، سه جریان فکری شاخص قابل درک است که به واسطه همپوشانی، شرایط بیسابقه فلسفی دوران را شکل میدادند. این شرایط به بروز نوآوریهایی در معماری منجر شد که بیش از همه در نظام کالبدی و فضایی مساجد مجال بروز یافت. در این مقاله، جهت بازشناسی نقش جریانهای فکری عصر صفوی در معماری، یکی از اصول حاکم بر ساماندهی فضای معماری انتخاب شد. با بررسی زمینههای فکری اصل سلسلهمراتب در اندیشه حاکم، تأثیر آن بر شکلگیری نظام ورودی مساجد مورد مطالعه قرار گرفت. از مقایسه ورودی مساجد مکتب اصفهان با دورههای پیشین -که دارای وجوه مشترکی برای مقایسه بودند- نتایج معناداری حاصل شد. این مقایسه، پیشرفت در مراتب فضایی مساجد این مکتب را نشان میدهد. همچنین در این دوره، نوع جدیدی از نظام ورودی ابداع گردیده است که به شیوهای هوشمندانه، به افزایش مراتب فضایی و ایجاد آمادگی در مخاطب در سیر از ظاهر به باطن کمک نموده است.
Entrance Ranks
Hierarchy
Isfahan Mosques
School of Isfahan
2012
09
22
81
90
https://jfaup.ut.ac.ir/article_30376_a4f8dd9e66e4e8d922d9ff1a8259b960.pdf