TY - JOUR ID - 86201 TI - بررسی و تبیین چگونگی تأثیر ساماندهی فضایی بر شکل گیری الگوهای معماری مسجد مدرسه های دوره قاجار در تبریز JO - نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی JA - JFAUP LA - fa SN - 2228-6020 AU - صدری کیا, سمیه AU - بمانیان, محمدرضا AU - انصاری, مجتبی AD - گروه مرمت، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران AD - استاد معماری دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. AD - معماری، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 26 IS - 2 SP - 39 EP - 50 KW - "؛ مسجد مدرسه"؛ ساماندهی فضایی"؛ ویژگیهای فضایی"؛ الگوها"؛ KW - "؛ شهر تبریز" DO - 10.22059/jfaup.2022.338023.672744 N2 - یکی از بناهایی که پس از اسلام اهمیت ویژه‌ای پیدا کرد، مدارس می‌باشد. این گونه فضایی از دوره سلجوقی با نظامیه‌ها آغاز و پس از طی مراحل تکامل خود، در دوره قاجار به شکل مسجد مدرسه‌ها گسترش یافت. با ورود مدرنیته به ایران و تحول نوع آموزش، کاربرد این گونه فضایی محدودتر شده و مدارس مدرن، شکل دیگری به خود گرفتند.با توجه به ویژگیهای مسجد مدرسه‌ها و اهمیت کالبدی کارکردی و مفهومی آنها در ایران اسلامی، در این مقاله تلاش شده با بررسی مهمترین مسجد مدرسه‌های دوره قاجار، به تحلیل نمونه‌های شهر تبریز پرداخته شود. در این تحقیق که به روش توصیفی - تحلیلی و تاریخی و با مطالعات کتابخانه ای و میدانی به انجام رسیده است، بررسی ویژگیهای فضایی مسجد مدرسه های شهر تبریز در دوره قاجار و مقایسه آن با خصوصیات سایر مسجد مدرسه ها، به عنوان الگوهای معماری مدارس این دوران، انجام شده تا به پرسش درباره ساختار و ویژگیهای فضایی و تأثیرات نوع ساماندهی فضاها در پیدایش الگوها، پاسخ داده شود. نتایج نشان داد که علیرغم وجود شباهت در خصوصیات فضایی اصلی، نمونه‌های مطالعاتی، تفاوتهای ماهوی با الگوهای مسجد مدرسه‌های این دوران دارد و معماران این بناها تلاش نموده‌اند با بهره‌گیری از ساختارهای اصلی، با انجام تغییراتی مناسب‌ترین پاسخ را به شرایط محیطی منطقه دهند. UR - https://jfaup.ut.ac.ir/article_86201.html L1 - https://jfaup.ut.ac.ir/article_86201_06904fc8398f17701b33e47843d7f2c7.pdf ER -