TY - JOUR ID - 29695 TI - معنای پوشش در معماری عصر صفوی JO - نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی JA - JFAUP LA - fa SN - 2228-6020 AU - صفایی پور, هادی AU - پورمند, حسنعلی AD - دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس AD - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2012 PY - 2012 VL - 17 IS - 1 SP - 39 EP - 48 KW - آسمانه (پوشش) KW - معماری ایرانی KW - معماری عصر صفوی KW - معنای گنبد DO - 10.22059/jfaup.2012.29695 N2 - پوشش، قسمت بالایی حجم بناست که فضای واقع در زیر خود را می‌پوشاند. در مقایسه با معماری نقاط مختلف جهان، تنوع و غنای پوشش‌ها در معماری اسلامی ایران خیره‌کننده است. این امر در عصر صفوی که زبانی نمادین، بر ظاهر و باطن معماری سایه می‌افکند، جلوه‌ای ویژه می‌یابد. هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی معنای نمادین پوشش در عصر صفوی می‌باشد. این موضوع، با گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانیِ شش نمونه موردی از پوشش‌های مساجد و مدارس صفوی بررسی شده‌ است. در هر نمونه، نمادهای به کاررفته در شکل، آرایه، منظر شهری و جلوه‌های نور پوشش معرفی و سپس براساس مطالعات تاریخی کتابخانه‌ای، معنایی که قراین و شواهد معرف آن است، پیشنهاد شده است. تحلیل کیفی (مقایسه) نشانه‌ها و معانی آنها در نمونه‌ها نتایج مقاله را شکل می‌دهد: در عصر صفوی، منظومه ای از معانی نوین شیعی، معنای آسمانه در ادوار پیشین را کامل کرده و غنا می-بخشند. بدین ترتیب، افزون بر دو معنای «آسمان» و «توحید» که از معانی پیشینی گنبد و متعلق به دیگر ادوار معماری اسلامی است، دو معنای «بهشت» و «انسان کامل» بروز می یابد. این مفاهیم نوین، در تزاحم و تقابل با دو مفهوم پیشین نبوده و با آنها هماهنگ، همسو و در طول آنهاست. UR - https://jfaup.ut.ac.ir/article_29695.html L1 - https://jfaup.ut.ac.ir/article_29695_d5288894fab3bcafc5f6a406093a7ddc.pdf ER -