از جمله عوامل مهم در پیشبرد روند آموزش معماری، نقش «خود» و انگیزههای درونی دانشجو است؛ ایندرحالی است که کمتر تحقیقاتی پیرامون آموزش معماری خودانگیخته و عوامل موثر بر آن انجام شده و بیشتر مطالعات متمرکز بر رشتههای تئوریمحور بوده است. دراینراستا شناسایی عوامل موثر بر افزایش حضور خودانگیخته دانشجویان معماری ضرورت مییابد. مطابق با این هدف، با توجه به تفاوت سیستم دریافت و ادراک اطلاعات در انگیزهی دانشجویان، 26 نفر از دانشجویان دانشگاههای مختلف در دو گروه 13 نفره با تیپ شخصیتی حسی و شهودی مورد کنکاش قرار گرفته است. پژوهشگران با اتکاء بر روش تئوری دادهبنیاد، مصاحبههای عمیقی انجام دادهاند و بعد از آنالیز دادهها، عوامل موثر بر خودانگیختگی دانشجویان معماری در پنج حوزهی«آموزش دانش نظری»، «آموزش مهارت طراحی»، «ارزشیابی»، «ملاحظات رفتاری» و «ملاحظات کالبدی» را شناسایی کردهاند. نتایج بدستآمده، نشان دهنده ترجیحات نسبتا متفاوت دو تیپ شهودی با روند ایدهمحور و تیپ حسی با روند برنامهمحور است. این تفاوتها، ضرورت توجه به آموزشهای چندگانه در مراحل مختلف کارگاه معماری را جهت ایجاد خودانگیختگی دانشجویان بیان میکنند. دراینروند، ویژگیهای شخصیتی دانشجویان میتواند به عنوان معیار تدریس آموزش معماری، هدایتگر اساتید در انتخاب شیوههای کارآمدتر و همراه با افزایش خودانگیختگی در دانشجویان باشد.